Στα πρόθυρα τριχοτόμησης το Ιράκ

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Ο Τόμας Φρίντμαν των New York Times απέσπασε, την εβδομάδα που πέρασε, μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη με τον Μπαράκ Ομπάμα για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ο διακεκριμένος δημοσιογράφος βρήκε τον συνομιλητή του εμφανώς γκριζαρισμένο, γεγονός που απέδωσε εν μέρει στις σκοτούρες από τα πολλαπλά μέτωπα της Μέσης Ανατολής. Δεδομένου ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει επιδείξει μέχρι στιγμής ιδιαίτερο ζήλο για να σταματήσει τις θηριωδίες του Ισραήλ στη Γάζα, δικαιούται να εικάσει κανείς ότι ο βασικός παράγοντας που του χαλάει τον ύπνο δεν είναι άλλος από το Ιράκ.

 Είναι πασίγνωστο ότι ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Αμερικής εξελέγη με σημαία την εναντίωσή του στον πόλεμο του Ιράκ και ότι, συνεπής προς τις υποσχέσεις του, απέσυρε τις αμερικανικές δυνάμεις από τη χώρα το 2011. Εδώ και ένα δεκαήμερο, όμως, αναγκάζεται να εξαπολύσει εκ νέου αεροπορικές επιδρομές στο βόρειο Ιράκ, προκειμένου να αναχαιτίσει την επέλαση του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία», της οργάνωσης των φανατικών τζιχαντιστών που έχει εκτοπίσει, εδώ και δύο μήνες, την Αλ Κάιντα από την πρώτη θέση των φαντασμάτων που στοιχειώνουν την αμερικανική υπερδύναμη. Η αμερικανική εμπλοκή ενισχύθηκε με την εσπευσμένη αποστολή όπλων και 130 Αμερικανών στρατιωτικών συμβούλων στους Κούρδους του βορείου Ιράκ, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους τζιχαντιστές.

Δικαιολογώντας την απόφασή του, ο Μπαράκ Ομπάμα επικαλέστηκε τις σφαγές και τη μαζική εκτόπιση θρησκευτικών μειονοτήτων, κυρίως χριστιανών και Γιαζίντι. Πέρα από το υπαρκτό ανθρωπιστικό πρόβλημα, καθοριστικό ρόλο στην αναγκαστική αλλαγή πλεύσης της Ουάσιγκτον διαδραμάτισε η υπαρκτή απειλή να αλωθεί το Αρμπίλ, η πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής των Κούρδων, από το «Ισλαμικό Κράτος». Ευρωπαίος επιχειρηματίας που βρίσκεται στο Αρμπίλ μάς έλεγε ότι το μέτωπο των επιχειρήσεων είχε φτάσει σε απόσταση μόλις 30 χιλιομέτρων από την πόλη, αναγκάζοντας εκπροσώπους ξένων πετρελαϊκών και κατασκευαστικών εταιρειών να εγκαταλείψουν πανικόβλητοι το ιρακινό Κουρδιστάν. Στέλεχος των «πεσμεργκά», των κουρδικών δυνάμεων ασφαλείας, εξέφραζε την κατάπληξή του για τον όγκο και την ποιότητα του εξοπλισμού των τζιχαντιστών, οι οποίοι, μετά την κατάληψη της Μοσούλης, διαθέτουν πλέον τεθωρακισμένα οχήματα και πυροβολικό – αμερικανικής κατασκευής όπλα, τα οποία εγκατέλειψαν, στην άτακτη φυγή τους, οι δυνάμεις του ιρακινού στρατού.

Σε αντίθεση με την εικόνα που δίνουν πολλά διεθνή και εγχώρια μέσα ενημέρωσης, οι πιθανότητες άλωσης της Βαγδάτης από το «Ισλαμικό Κράτος» είναι μηδαμινές. Η σουνιτική οργάνωση, η οποία επωάστηκε στη Συρία, εξοπλισμένη και χρηματοδοτούμενη από Αραβες συμμάχους των ΗΠΑ με στόχο την ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ, περισσότερο λειτουργεί ως καταλύτης αλυσιδωτών εξελίξεων που απειλούν να διαλύσουν το Ιράκ. Ηδη η επέλασή τους έδωσε τη δυνατότητα στους Κούρδους να καταλάβουν το Κιρκούκ και τα πετρέλαιά του και να γίνουν ντε φάκτο ανεξάρτητο κράτος. Προκάλεσε την πτώση του σιίτη πρωθυπουργού του Ιράκ Νούρι αλ Μαλικί και την αντικατάστασή του από τον επίσης σιίτη Χάιντερ αλ Αμπάντι, με τη στήριξη Ηνωμένων Πολιτειών και... Ιράν – άλλη μια εντυπωσιακή ένδειξη προσέγγισης των δύο μέχρι χθες ασυμφιλίωτων εχθρών.

Τέλος, η υποστήριξη της άτυπης, ανίερης συμμαχίας «Ισλαμικού Κράτους»- μπααθιστών από την πλειονότητα των σουνιτικών φυλών ολοκλήρωσε την εικόνα της ντε φάκτο τριχοτόμησης του Ιράκ σε σιιτικό, σουνιτικό και κουρδικό τμήμα, με μια αδύναμη κεντρική κυβέρνηση στη μεικτή «μητροπολιτική» περιοχή της Βαγδάτης. Κάτι που, αν τελικά οριστικοποιηθεί, δεν θα απέχει πολύ από την πρόταση που είχε διατυπώσει ήδη το 2006, με άρθρο του στους New York Times, ο σημερινός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, για την τελική λύση του ιρακινού προβλήματος κατά το πρότυπο της Βοσνίας.

*Δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» το Σάββατο 16 Αυγούστου 2014

http://iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=17352:2014-08-16-08-15-50&catid=37:di-evropi&Itemid=172