Σάββατο 6 Ιουνίου 2015

Η πάμφτωχη Ζάμπια: Ληστεύοντας μια από τις “πλουσιότερες” χώρες του κόσμου


Των Nick Barnets, Νίκου Τσιραμπίδη, Νικόλα Λεοντόπουλου


Οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από τη δράση της παγκόσμιας εξορυκτικής βιομηχανίας έχουν τεκμηριωθεί εδώ και δεκαετίες. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής έγιναν ελκυστικές για τις εταιρείες εξόρυξης μετά την έλευση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τις μεταρρυθμίσεις που επέβαλε την δεκαετία του ’80. Σε μεγάλο μέρος της Αφρικής, η εξορυκτική δραστηριότητα άφησε το αρνητικό στίγμα τις στις κοινωνίες, την οικονομία και το περιβάλλον.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι αυτό της Ζάμπια, μιας χώρας με τεράστια ορυκτά κοιτάσματα. Με τέτοιον φυσικό πλούτο και σε συνδυασμό με το ότι η χώρα είναι ανεξάρτητη εδώ και 50 χρόνια, με δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση και εσωτερική σταθερότητα, θα φανταζόταν κανείς ότι η Ζάμπια θα ήταν μια από τις πλουσιότερες χώρες της ηπείρου. Κι όμως οι επιπτώσεις των εξορυκτικών εταιριών που δραστηριοποιούνται εκεί είναι τρομακτικές. Παρόλο που η Ζάμπια είναι η 7η μεγαλύτερη παραγωγός χαλκού στον κόσμο, βρίσκεται στην 164η θέση στον δείκτη της ανθρώπινης ανάπτυξης. Και ενώ το 80% των εσόδων σε ξένο συνάλλαγμα πηγάζει από την εξόρυξη, το 60,5% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

H γεωπολιτική του παγωμένου χρόνου..


ΤΟΥ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΡΙΒΑ*

Ενώ η γεωπολιτική πραγματικότητα του πλανήτη είναι σε φάση βίαιων και έντονων μεταλλάξεων, η Ευρώπη δείχνει να βρίσκεται σε αδυναμία να προσαρμοστεί σε αυτή και να αντιμετωπίσει τα νέα δεδομένα. Στο προηγούμενο άρθρο του στα «Επίκαιρα» ο γράφων είχε επιχειρηματολογήσει για το πώς η στρατηγική της Δύσης έναντι της Ρωσίας είναι από αντιπαραγωγική έως αυτοκαταστροφική και ουσιαστικά προωθεί τη δημιουργία μιας μεγάλης Ευρασίας, η οποία θα αποτελείται από το τρίγωνο Ρωσίας - Κίνας - Ινδίας, που απειλεί να απορροφήσει το σύνολο των ευρασιατικών κρατών, δημιουργώντας έτσι το πρόπλασμα μιας παγκόσμιας υπερδύναμης, πρωτοφανούς στην ανθρώπινη ιστορία.

Κι αναρωτιέται εύλογα κανείς, αν πράγματι έχουν βάση αυτοί οι ισχυρισμοί, τότε γιατί οι Ευρωπαίοι λειτουργούν με αυτό τον τρόπο; Είναι άραγε τόσο ανίκανοι να δουν τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα; Η απάντηση, δυστυχώς, ενδέχεται να είναι ένα ξεκάθαρο «ναι».
Μεταξύ των άλλων, Αμερικανοί ειδικοί έχουν αναφερθεί στην παγίδα της «φούσκας του τέλους της ιστορίας» («post history bubble»), στην οποία έχει εγκλωβιστεί η Ευρώπη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Δηλαδή στην ανεδαφική και πεισματική εμμονή στην πίστη ότι οι γεωστρατηγικοί ανταγωνισμοί είχαν φτάσει στο τέλος τους μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και πως πλέον θα κυριαρχούσε μια φιλελεύθερη νέα παγκόσμια τάξη στον κόσμο, όπου το μόνο που θα είχε σημασία θα ήταν τα οικονομικά ζητήματα - πάντοτε υπό το φως της σοφίας των φιλελεύθερων οικονομικών θεωριών.