Η σύγχρονη τάση μετανάστευσης των ελλήνων

[Τις τελευταίες μέρες γίνεται πολλή συζήτηση για κάτι που είπε ο Κώστας Καζάκος, για το αν έπρεπε να το πει και για το τι εννοούσε. Το ιστολόγιο δεν υποτιμάει την κρίση των αναγνωστών και γι' αυτό δεν θα σχολιάσει το παραμικρό. Για να διευκολύνει, μάλιστα, την κριτική αλλά και την εξαγωγή σωστών συμπερασμάτων, παραθέτει σήμερα ένα απόσπασμα από την έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα για το έτος 2015. Το απόσπασμα προέρχεται από το Πλαίσιο V.I "Φυγή ανθρωπίνου κεφαλαίου: Η σύγχρονη τάση μετανάστευσης των ελλήνων στα χρόνια της κρίσης" και παρατίθεται όχι απλώς ασχολίαστο αλλά χωρίς καν τις συνηθισμένες υπογραμμίσεις μου.]

Ο ρόλος του ανθρώπινου κεφαλαίου στην αναπτυξιακή διαδικασία αποτελεί καθοριστικό στοιχείο της θεωρίας της "ενδογενούς ανάπτυξης". Δεν είναι τυχαίο ότι από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 επικράτησε ο όρος "οικονομία της γνώσης" (knowledge-driven ή knowledge-based economy, OECD 1996), καταδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο τη σχέση ανάμεσα στην οικονομία της αγοράς και στη γνώση. Βασικό επιχείρημα είναι ότι η οικονομία που συσσωρεύει υψηλής ποιότητας ανθρώπινο κεφάλαιο νέμεται τους καρπούς της τεχνολογικής προόδου, βελτιώνει την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητά της και επιδεικνύει υψηλό και διατηρήσιμο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Η γνώση συντελεί στη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών, στον αποτελεσματικότερο συνδυασμό εργασίας και φυσικού κεφαλαίου και στην καινοτομία. Φορέας γνώσης είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο, δηλαδή το σύνολο των γνώσεων και των δεξιοτήτων που αποκτά ο άνθρωπος με σπουδές και επαγγελματική εμπειρία.

Τα Βαλκάνια σε διαρκή περιδίνηση

Τα σύγχρονα Βαλκάνια, ένας τόπος γεμάτος ιστορία, ένα πέρασμα ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, ένας τόπος «βαρόμετρο» συγκρούσεων και εξελίξεων, ένας τόπος απ’ όπου ξεκίνησαν πολλές από τις σύγχρονες πολεμικές συρράξεις των μεγάλων δυνάμεων, εισέρχονται σε έναν νέο κύκλο εντάσεων – κρίσης και πιθανά πολεμικών και άλλων διευθετήσεων.

Ο Δρόμος, κατανοώντας όσο γίνεται και κυρίως διαισθανόμενος τη σημασία που θα έχουν οι βαλκανικές εξελίξεις, ανοίγει τις στήλες του σε μια πιο συστηματική αρθρογραφία και μελέτη γύρω από γεωπολιτικά ζητήματα και ιδιαίτερα για το πώς αυτά επηρεάζουν τη Βαλκανική και την ευρύτερη γειτονιά μας (νοτιοανατολική Μεσόγειο), γιατί είναι πολύ πιθανό αυτές οι διεργασίες να επηρεάσουν καθοριστικά τις εξελίξεις και το μέλλον μας.

Η «ανάγνωση» της βαλκανικής πραγματικότητας ήταν πάντα ένα δύσκολο «έργο» και οι οπτικές γύρω από το ζήτημα παραμορφώνονταν από κρατικά συμφέροντα και παρεμβάσεις πολλών ενδογενών και εξωγενών δυνάμεων. Το ψηφιδωτό των Βαλκανίων δεν έχει ακόμα τελειώσει. Οι ψηφίδες του πολλαπλασιάζονται, ξεθωριάζουν, εξαφανίζονται, επανεμφανίζονται, ανακαλύπτονται νέες ή παλιότερες στρώσεις κάτω από την υπό διαμόρφωση εικόνα.

Στο σημερινό αφιέρωμα μπορείτε να διαβάσετε: 

α) Ένα κείμενο του μεγάλου ιστορικού Λευτέρη Σ. Σταυριανού για τον τόπο και τους ανθρώπους των Βαλκανίων. 

β) Μια ματιά στην σύγχρονη πολιτική κατάσταση των χωρών της Βαλκανικής που δεν είναι πια πέντε –όπως κάποτε- αλλά 10, του Γιώργου Τζαφέρη. 

γ) Ένα σημείωμα για τα γεωπολιτικά τόξα και τις μεγάλες δυνάμεις στην παρούσα φάση, όπου αναλύονται οι διεργασίες της βαλκανοποίησης και της αποβαλκανοποίησης, του Ρούντι Ρινάλντι.