Ελληνες διανοούμενοι ένθερμοι υποστηρικτές του νεοφιλελευθερισμού

Του Θεολόγου Μιχαηλίδη

Πρέπει να το παραδεχτούμε. Υπάρχουν στην χώρα μας δυσανάλογα πολλοί διανοούμενοι και στοχαστές (με την πραγματική έννοια του όρου) που στηρίζουν τον σύγχρονο άκρατο νεοφιλελευθερισμό. Άλλος λιγότερο-άλλος περισσότερο, άλλος πιο άμεσα-άλλος πιο έμμεσα υπερασπίζονται καθαρά την υπάρχουσα καθεστωτική μνημονιακή ελληνική πραγματικότητα.

Κοινά χαρακτηριστικά που θα συναντήσει κανείς στην πλειοψηφία των απολογητών του σύγχρονου ακραίου νεοφιλελευθερισμού είναι η αποθέωση του πνεύματος του ατομικισμού, η υιοθέτηση αξιών προτεσταντισμού, η αναγκαιότητα άμεσης και αντί παντός τιμήματος προσαρμογής στην δυτική εκσυγχρονιστική κουλτούρα, η κινδυνολογία περί απομονωτισμού, η λοιδορία κάθε έννοιας ελληνικότητας, η άρνηση, ως οπισθοδρομικών και αναχρονιστικών, παραδοσιακών αντιλήψεων και δεσμών, η χρήση (ή μάλλον κατάχρηση) της ρητορείας κατά του (υποτιθέμενου, τις περισσότερες τουλάχιστον φορές) λαϊκισμού, κλπ

Για την πλειοψηφία των εν λόγω διανοητών η Ευρώπη δεν βρίσκεται σε παρακμή, αλλά αντίθετα αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο προς μίμηση.

Για τους προαναφερόμενους Έλληνες διανοούμενους  αδιαμφισβήτητη και κυρίαρχη είναι η συλλογική ευθύνη της ελληνικής κοινωνίας. Όχι μόνο συμμερίζονται την γνωστή ρήση του Πάγκαλου «μαζί τα φάγαμε», αλλά πηγαίνουν ακόμη παραπέρα, αρνούμενοι ακόμη και τα αυτονόητα. Για παράδειγμα  θεωρούν πως η μη πληρωμή φόρων δεν οφείλεται σε οικονομικό πρόβλημα των πολιτών, αλλά στην κακιά νοοτροπία φοροδιαφυγής, που τους διακρίνει.

Η όποια αδυναμία προσαρμογής της χώρας στις δυτικές εντολές και κατευθύνσεις  αποδίδεται σε μια διαφορά μεταξύ του Έλληνα και του Ευρωπαίου (της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης) που έχει μια ψυχολογική αφετηρία. Ο Έλληνας εμφανίζεται δέσμιος ενός ταπεινού και υποβαθμισμένου συναισθηματικού στοιχείου, την ίδια ώρα που ο Ευρωπαίος είναι ένας υποδειγματικός άνθρωπος, τον οποίο διέπει κρίση και λογική.

Για τους εν λόγω διανοητές η απόλυτη υποταγή όχι μόνο της εκπαίδευσης, αλλά και της παιδείας γενικότερα, στις επιταγές των αγορών αποτελεί ένα αλάνθαστο και αναπόφευκτο γνώμονα. Αλλά και γενικότερα οι αγορές αποτελούν τους πιο ακριβείς μετρητές όλων των καταστάσεων και συνθηκών, όταν πρόκειται για λήψη μέτρων.

Ποιοι είναι οι λόγοι που κάνουν αυτούς τους πνευματικούς ανθρώπους που επηρεάζουν τόσους πολίτες, οι οποίοι προσβλέπουν, με ενδιαφέρον ή και αγωνία, σε αυτούς, αποδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στα λόγια τους, να ακολουθούν την στάση σαν κι αυτή ;  

Είναι μια δύσκολη ερώτηση, που συνεπάγεται μια δύσκολη απάντηση.

Πρόκειται για μια απλή ελεύθερη έκφραση απόψεων, χωρίς άλλη σκοπιμότητα ή υποκρύπτονται σκοπιμότητες και αν ναι ποιες ; Και ποιες σκοπιμότητες είναι τόσο ικανές να επιδράσουν τόσο καταλυτικά σε αναγνωρισμένους ή και καταξιωμένους ανθρώπους του πνεύματος και του πολιτισμού, ευρύτερα ;

Πρόκειται, μήπως, για ένα ακόμη φαινόμενο αντιδράσεων, που δεν συνιστούν παρά μόνο κάποιου είδους «λόγιες ιδιαιτερότητες» ή «εκκεντρικούς αντιλόγους» στοχαστών, που δεν θέλουν να συμμετέχουν στην κατανάλωση πραγμάτων που φαίνονται  λαικιστικά ή αυτονόητα ;

Είναι, άραγε, μια εκδήλωση προσήλωσης σε ένα αναγκαίο εκσυγχρονιστικό πνεύμα ; Μήπως η γενεσιουργή αιτία δεν είναι άλλη παρά μόνο η δεδομένη αντιπάθεια σύμπλευσης με τον θεωρούμενο ως «ξεπερασμένο» αριστερό λόγο ;

Μήπως, ακόμη πιο ειδικά, η στάση αυτή υποκρύπτει μια διάθεση μετάνοιας και απολογίας για «αμαρτίες» του απώτερου παρελθόντος, ιδίως στις ευάριθμες περιπτώσεις όπου οι διανοητές υπήρξαν πρώην μαρξιστές ή κομμουνιστές ;  

Το ερώτημα όμως παραμένει. Πώς είναι δυνατόν άνθρωποι της διανόησης και του πολιτισμού να έχουν φτάσει σε σημείο να υποτιμούν τόσο φανερά ή να αμφισβητούν τόσο έντονα παντοτινές έννοιες (όπως ηθική, ανθρωπισμός, δικαιοσύνη κλπ), που έχουν ένα στοιχειώδες περιεχόμενο, παραδοσιακά αδιαπραγμάτευτο ;

Μήπως ο εκ μέρους τους τρόπος αντιμετώπισης των ως άνω εννοιών εξηγεί και την όλη στάση τους ;

«Όταν δεν έχεις υποχρεώσεις φέρεσαι σαν ζώο, ενώ όταν δεν έχεις δικαιώματα σου φέρονται σαν να είσαι ζώο».

Αυτά είναι τα λόγια που είπε σε κάποιο σημείο συνέντευξης του για την κρίση ο διαπρεπέστερος ίσως Έλληνας στοχαστής- φιλόσοφος-υπερασπιστής της σύγχρονης νεοφιλελεύθερης πραγματικότητας των μνημονίων.

Θα συμφωνήσουμε μαζί του, αναρωτώμενοι, όμως, ταυτόχρονα, αν υπάρχουν και ποια είναι τα δικαιώματα της χώρα μας και των πολιτών της.

Πηγή:http://www.alfavita.gr/apopsin/