Οι κίνδυνοι και οι παρενέργειες της Ανεξαρτησίας της Σκωτίας στην ΕΕ

Στις 18 Σεπτεμβρίου οι Σκωτσέζοι ψηφίζουν για την ανεξαρτησία της χώρας τους από το Ηνωμένο Βασίλειο. Μια απόφαση υπέρ της ανεξαρτησίας θα έχει σοβαρές συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι αντιμέτωπο με μια ιστορική απόφαση: σε δύο εβδομάδες, 5,3 εκατομμύρια Σκωτσέζοι ψηφίζουν για το αν θα τερματίσουν την 300 ετών διάρκειας Ένωση με τη Μεγάλη Βρετανία και εάν επιθυμούν να γίνει η Σκωτία μια ανεξάρτητη χώρα. Το δημοψήφισμα είναι καλά προετοιμασμένο: το 2012, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον συμφώνησε με τον επικεφαλής της κυβέρνησης της Σκωτίας, Αλεξ Σαλμάνοντ, να αποφασίσουν οι Σκωτσέζοι για την ανεξαρτησία τους και η απόφασή τους θα γίνει αποδεκτή από τη βρετανική κυβέρνηση. Κατά το χρόνο όλα έδειχναν ότι η Ένωση θα συνεχιστεί. Μέχρι πριν από τρεις μήνες, το στρατόπεδο κατά της Ανεξαρτησίας είχε μέχρι και 20% προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις.

Λίγο πριν από την ψηφοφορία το χάσμα έχει μειωθεί σημαντικά. Η τελευταία δημοσκόπηση μάλιστα προβλέπει ένα 51% των Σκωτσέζων να μην θέλουν να παραμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στην όλο και περισσότερο συναισθηματική συζήτηση η έκπληξη δεν αποκλείεται πλέον. Ένα αποτέλεσμα υπέρ της ανεξαρτησίας θα θέσει την ΕΕ, η οποία ήδη μαστίζεται από μεγάλες εξωτερικές και εσωτερικές κρίσεις, αντιμέτωπη με τέσσερις νέους κινδύνους.

Ασάφεια ως προς την παραμονή της Σκωτίας στην ΕΕ

Από μια ευρωπαϊκή προοπτική, το πρώτο ζήτημα είναι αν μια ανεξάρτητη Σκωτία παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βασικά, η κυβέρνηση της Σκωτίας έχει ως στόχο, σε περίπτωση θετικής έκβασης του δημοψηφίσματος, να ανακηρύξει έως το Μάρτιο του 2016 την ανεξαρτησία και μέχρι τότε να ασφαλίσει την παραμονή της στην ΕΕ. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο όμως, μετά την απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο δημιουργείται ένα νέο κράτος, το οποίο δεν μπορεί να ενταχθεί στην ΕΕ υπό τις παρούσες συνθήκες. Για ένα τέτοιο εγχείρημα, δεν υπάρχει προηγούμενο. 

Οι υποστηρικτές της σκωτσέζικης ανεξαρτησίας θέλουν να εξασφαλίσουν ότι η Σκωτία θα προσχωρήσει στην ΕΕ μετά από μια αλλαγή της συνθήκης της ΕΕ που να θέτει τις απρόσκοπες προϋποθέσεις για να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαφορετικά, μια ανεξάρτητη Σκωτία θα πρέπει να διανύσει μια κανονική διαδικασία ένταξης, αν και είναι πιθανό να κυλήσει πολύ πιο ομαλά από ό, τι για τις χώρες των Βαλκανίων. Με μια μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο ανάμεσα στην ανεξαρτησία και την ένταξη στην ΕΕ, αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές συνέπειες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ στο έδαφος της Σκωτίας. Η ΕΕ πρέπει συνεπώς να συμφωνήσει με τις αρχές της Σκωτίας και του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια διαδικασία για την ένταξη στην ΕΕ και την έγκαιρη διαπραγμάτευση για μια μεταβατική λύση.

Ένταξη στην Ευρωζώνη

Αυτές οι διαπραγματεύσεις για την ευρωπαϊκή προοπτική αναμένονται εξαιρετικά περίπλοκες, όπως το πολυσυζητημένο θέμα για το μελλοντικό νόμισμα της Σκωτίας. Η κυβέρνηση της Σκωτίας θέλει μεν την ένταξη στην ΕΕ, αλλά με δεδομένη την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, θέλει να διατηρήσει το βρετανικό καθεστώς για το κοινό νόμισμα. Ο Σάλμοντ θέλει να διατηρήσει τη βρετανική λίρα ως νόμισμα, αλλά χωρίς να συντονίζει την οικονομική πολιτική με το Λονδίνο. Οι Βρετανοί με τη σειρά τους απορρίπτουν την πρόταση, επειδή ακριβώς η κρίση του ευρώ έδειξε ότι μια νομισματική ένωση μπορεί να λειτουργήσει μόνο με μια κοινή οικονομική και δημοσιονομική πολιτική. Μια γρήγορη διευκρίνιση του ζητήματος του νομίσματος, ωστόσο, είναι σημαντικό θέμα για να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της οικονομίας της Σκωτίας. Εάν η ΕΕ χορηγήσει στην Σκωτία οποιαδήποτε προτιμησιακή μεταχείριση, παρόμοια με το βρετανικό καθεστώς για το κοινό νόμισμα, παραμένει άγνωστο, αλλά σίγουρα δεν θα θελήσει να δημιουργήσει ένα προηγούμενο. Αντ 'αυτού, αναμένεται περισσότερο να ενθαρρυνθεί η Σκωτία να δημιουργήσει το δικό της νόμισμα, όπως αυτό αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη στην Ευρωζώνη.

Επιτάχυνση της βρετανικής εξόδου της ΕΕ

Τρίτον, η ανεξαρτησία της Σκωτίας θα σημαίνει μια εντελώς νέα πρόκληση για το ήδη δύσκολο μέλλον της Βρετανίας στην ΕΕ. Οι διαπραγματεύσεις για την πορεία της Σκωτίας στην ΕΕ είναι πιθανό να αναμειχτούν με εκείνες για την εξισορρόπηση της συμμετοχής της Βρετανίας. Αυτό θα ισχύσει ακόμη περισσότερο αν η συνθήκη της ΕΕ θα πρέπει να αλλάξει για να παραμείνει στη Σκωτία στην ΕΕ. Αυτό θα είναι ένα απροσδόκητα καλό μήνυμα για όλους τους ευρωσκεπτικιστές στη Βρετανία.

Επιπλέον, η ανεξαρτησία της Σκωτίας χειροτερεύει τις ευκαιρίες για το βρετανικό δημοψήφισμα για την ΕΕ, που είναι να πραγματοποιηθεί μέχρι το 2017. Οι Σκωτσέζοι είναι σε σύγκριση με τους Άγγλους πολύ περισσότερο υπέρ της ΕΕ. Επιπλέον, το Κόμμα Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP), το οποίο προωθεί την αποχώρηση από την ΕΕ, κατά κύριο λόγο απηχεί τις απόψεις των ψηφοφόρων στην Αγγλία, στη Σκωτία μετά βίας συγκεντρώνει πολύ λίγους υποστηρικτές. Σε συνδυασμό οι δύο αυτοί παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν ότι με την ανεξαρτησία της Σκωτίας θα επιταχυνθεί η διαδικασία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Η συνέχιση της συμμετοχής στην ΕΕ του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει συνεπώς να αντιμετωπιστεί όπως και εκείνη της Σκωτίας, ώστε να αποφευχθεί η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ - ως «παράπλευρη απώλεια» μετά από ένα επιτυχημένο δημοψήφισμα στη Σκωτία.

Ενίσχυση περαιτέρων αιτημάτων για την ανεξαρτησία

Τέταρτον, οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ της Σκωτίας είναι πιθανό να περιπλακούν από το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν να αντιμετωπίσουν άλλες περιφερειακές φιλοδοξίες για την ανεξαρτησία, ειδικά η Ισπανία. Η περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας ζητά επίσης τη διενέργεια ενός δημοψηφίσματος, αλλά η κυβέρνηση στη Μαδρίτη το κρίνει ως αντισυνταγματικό. Ως εκ τούτου, η Ισπανία θα θέλει να αποφύγει όλα εκείνα τα βήματα που θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν το κίνημα ανεξαρτησίας στην Καταλονία. Από το φόβο μιας αλυσιδωτής αντίδρασης η Μαδρίτη θα μπορούσε να μπλοκάρει την σκοτσέζικη ένταξη στην ΕΕ ή ακόμη και να αναγνωρίσει μια ανεξάρτητη Σκωτία. Ο κεντρικός στόχος των άλλων χωρών της ΕΕ αναμένεται επομένως να είναι να σκιαγραφηθεί η περίπτωση της Σκωτίας στα άλλα περιφερειακά κινήματα ανεξαρτησίας - υπάρχει και η περίπτωση της Κριμαίας, τονίζοντας την έγκριση της βρετανικής κυβέρνησης για την ανεξαρτησία στην περίπτωση θετικής έκβασης του δημοψηφίσματος.

Μέχρι τη διενέργεια του δημοψίσματος στις 18 Σεπτεμβρίου το ζήτημα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας είναι ένα εσωτερικό πολιτικό ζήτημα στη Βρετανία. Στην περίπτωση που στην Σκωτία αποφασίσουν το διαχωρισμό από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο, η υπόθεση μετατρέπεται αυτόματα σε ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα, όπως στη συνέχεια πρέπει να διασφαλιστεί ο περιορισμός των κινδύνων και των προκλήσεων που ορίζονται για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πηγή:http://www.fox2magazine.net/