Γιορτές και δώρα

Του Περικλή Κοροβέση

Η πρώτη συναλλαγή του ανθρώπου ήταν η ανταλλαγή. Η ανακάλυψη του χρήματος είναι σχετικά πρόσφατη, σε σχέση με την Ιστορία της ανθρωπότητας και χρεώνεται στη Μεσοποταμία, όπου και μάς έδωσε το πρώτο γραπτό κείμενο, το έπος του Γκιλγκαμές, που χρονολογείται από το 3000 π.Χ. Αυτή η αρχαία μέθοδος συναλλαγών διατηρήθηκε μέχρι τις μέρες μας και έχει το όνομα συναλλαγές TROC. Να δώσουμε ένα παράδειγμα. Η Κίνα πήρε όλο τον ορυκτό πλούτο του Κονγκό, ανάμεσά του χρυσό, διαμάντια, χαλκό, χωρίς να δώσει δεκάρα τσακιστή. Σε αντάλλαγμα θα χτίσει όλη την υποδομή της χώρας. Δρόμους, τρένα, νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια και ό,τι άλλα χρειάζεται το Κονγκό για να γίνει ένα σύγχρονο κράτος. Τα πλεονεκτήματα αυτής της συναλλαγής είναι η έλλειψη χρήματος και κατά συνέπεια η διαφθορά δεν βρίσκει έδαφος να ανθήσει.

Παράλληλα με την ίση ανταλλαγή, ήταν και τα δώρα που δήλωναν καλές προθέσεις ειρήνης και καλής γειτνίασης. Με την επανάσταση της λίθινης εποχής όπου οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν τη γη, να εξημερώνουν τα ζώα και να επινοούν θεούς, τα δώρα αποκτούν και τελετουργικό χαρακτήρα. Οι θυσίες ήταν ένα δώρο προς τους θεούς. Μακρινό κατάλοιπο αυτής της εποχής είναι τα τάματα που κάνουμε εμείς, ζητώντας τη βοήθεια του Θείου, όταν βρεθούμε σε μια δύσκολη θέση. Παράλληλα τα δώρα ήταν και μέσο διπλωματίας. Εν τούτοις το δώρο δεν έχασε ποτέ τη σημασία του. Είναι μια προσφορά αγάπης και φιλίας και περιμένεις την ανταπόκριση του άλλου με την αντίστοιχη κίνηση. Στις χώρες της Ανατολής τα δώρα πρέπει να είναι της ίδιας αξίας. Αν είναι παραπάνω είναι εξαγορά, αν είναι λιγότερο είναι προσβολή.

Σε αυτές τις μέρες των γιορτών, τα Χριστούγεννα, υποτίθεται ότι όλοι προσκυνούμε τη γέννηση του θείου βρέφους. Μια κοπέλα γεννάει σε μια σπηλιά. Ευτυχώς που δεν υπήρχαν ΜΑΤ τότε, ούτε «Ξένιος Ζευς» γιατί σίγουρα θα τη μαζεύανε. Και όποιος γεννιέται σε σπηλιά έχει ήδη χαράξει τη μοίρα του. Θα ζήσει με τους απόκληρους στο περιθώριο. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τα μoλ και τα κιτς φωτάκια στους δρόμους που μοιάζουν να περιγελούν αυτούς που τους έχουν κόψει το ρεύμα; Και επιπλέον του Αγίου Βασιλείου, βάζουμε παντού το σήμα κατατεθέν της Coca Cola, αυτόν τον φουσκωτό παππού με τα άσπρα γένια, τον Santa Claus, και τον λέμε Αγιο Βασίλη. Τουλάχιστον η Εκκλησία της Ελλάδος δεν θα μπορούσε να εξηγήσει στους πιστούς της πως το σήμα της Coca Cola είναι διαφήμιση και όχι ο Αγιος Βασίλης, όπως πιστεύουν τα παιδιά;

Εν τούτοις οι γιορτές είναι γιορτές. Και όταν επιβληθεί κάτι στην κοινωνία γίνεται θεσμός. Και όποιος δεν έχει τη δυνατότητα να λάβει μέρος, αισθάνεται αποσυνάγωγος. Γι’ αυτό και οι αυτοκτονίες αυξάνονται αυτές τις μέρες. Οποιος ακολουθήσει «τα παραδοσιακά» έχει εξασφαλισμένη τη βαρεμάρα. Οπως πέρσι, πρόπερσι και αντιπρόπερσι. Αυτοί που τη σκαπουλάρουν είναι εκείνοι που γιορτάζουν ερήμην των γιορτών. Απλά χρησιμοποιούν αυτές τις μέρες για να βρεθούν εκτάκτως. Και περνούν καλά. Αλλά τα δώρα παραμένουν δώρα. Τι κάνουμε με αυτά για να ζήσουμε την πιο αρχαία τελετουργία της ανθρωπότητας; Κατ’ αρχήν χαρίζουμε αυτό που θα θέλαμε να μας κάνουν δώρο. Είναι το μόνο σίγουρο κριτήριο που έχουμε. Αλλιώτικα θα πρέπει να παίξουμε τον ψυχαναλυτή, το αγαπημένο χόμπι του Νεοέλληνα, όπως βέβαια και αυτό του γιατρού, που σου παρέχει αφειδώς διαγνώσεις και μάλιστα δωρεάν.

Τα δικά μου τα παραδοσιακά δώρα, πριν από την κρίση, ήταν κρασιά μικρών παραγωγών που οι φίλοι μου δεν τα ήξεραν. Μετά την κρίση ήταν βιβλία. Οταν μου άρεσε ένα βιβλίο, έπαιρνα πέντε ή δέκα βιβλία, ανάλογα με την τιμή, χωρίς να έχω υπόψη μου σε ποιον θα τα δώσω. Και όταν με φώναζαν σε κάποιο σπίτι, το δώρο ήταν έτοιμο και καλοπακεταρισμένο με ειδικό χαρτί που είχα αγοράσει γι’ αυτή τη δουλειά. Η συσκευασία δώρου των βιβλιοπωλείων δεν μου άρεσε. Και μια που το έφερε η κουβέντα για βιβλία-δώρα. Εχω δύο διαμάντια να προτείνω σε όσους ανήκουν στην ίδια σχολή με μένα: «Η κραυγή του λαού» των Ταρντί - Βοτρέν και «Motherfucker» των Μαρτινέζ - Ρικάρντ.

Το ένα είναι για την Παρισινή Κομμούνα. Το άλλο για τους Μαύρους Πάνθηρες. Και τα δύο, υπέροχα κόμικς. Το πρώτο έχει την υπογραφή του Ταρντί, που μας έχει δώσει πολλά αριστουργήματα, και το δεύτερο του ταλαντούχου νέου δημιουργού Μαρτινέζ. Αμφότερα έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Στο κόμικς του Ταρντί, πέρα από την αισθητική απόλαυση, έχουμε και την απόλυτα έγκυρη ιστορία της Κομμούνας, που μπορεί να πνίγηκε στο αίμα (100.000 νεκροί, σύμφωνα με τη Λουίζ Μισέλ, από τις μεγαλύτερες σφαγές στην ιστορία της Ευρώπης), αλλά οι ιδέες της επέζησαν μέχρι σήμερα και τροφοδοτούν τα κινήματα σε όλο τον κόσμο.

Οι Μαύροι Πάνθηρες είναι ένα παρεξηγημένο κίνημα που ταυτίστηκε με την ένοπλη εξέγερση. Αυτή ήταν η κατάληξη της οργάνωσης όταν διαβρώθηκε από πράκτορες του FBI και την οδήγησαν στη συντριβή της και μετά στη διάλυσή της. Οι ιδρυτές της, ο Μπόμπι Σιλ και ο Χιούι Νιούτον, έκαναν μια τελείως νόμιμη οργάνωση με τα δικαιώματα που τους έδινε το Σύνταγμα των ΗΠΑ, που ίσχυε μόνο για τους λευκούς αλλά όχι για τους μαύρους. Κίνημα εξαιρετικά επιτυχημένο, που στην εποχή της ακμής του είχε δέκα χιλιάδες μέλη και απήχηση σε όλες τις Πολιτείες των ΗΠΑ. Αλλά αυτό δεν ήταν αποδεκτό από το FBI και το τσάκισαν. Οι μαύροι μέχρι σήμερα δεν έχουν δικαιώματα.

Πηγή:http://www.efsyn.gr/arthro/giortes-kai-dora