«Συμφιλίωση αντί αποζημιώσεων»

Της  Βασιλικής Σιούτη

Το «Ταμείο» που διχάζει

Γιατί το ταξίδι Παπούλια στο Βερολίνο απογοήτευσε μαρτυρικούς δήμους και την Εθνική Επιτροπή για τις γερμανικές οφειλές

Την ενεργοποίηση του «Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον» ανακοίνωσε σήμερα η γερμανική πρεσβεία στην Ελλάδα, έναν φορέα που θα έχει επίκεντρο τα μαρτυρικά χωριά της χώρας, μόνο που τα τελευταία έχουν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους. Η διαφωνία τους ωστόσο, παρότι αρχικά ζητήθηκε η συναίνεση τους, δεν φαίνεται να ελήφθη υπόψη από τη γερμανική πλευρά, που προχωρά το συγκεκριμένο πρότζεκτ με τους δημάρχους που «αποσχίσθηκαν» από την πλειοψηφία. Αρωγός της γερμανικής πρωτοβουλίας , παρόλα αυτά, είναι ο πρόεδρος της ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας.

Στην ανακοίνωσή της η γερμανική πρεσβεία σήμερα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Με αφορμή την επίσκεψη του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κύριου Κάρολου Παπούλια την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου στο Βερολίνο, ενεργοποιήθηκε και το «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον», παρέχοντας ετησίως ένα εκατομμύριο Ευρώ για προγράμματα, που άπτονται της συμφιλίωσης και της επεξεργασίας των ιστορικών δεδομένων μεταξύ της Γερμανίας και της Ελλάδας».

Κατά τη διάρκεια σχετικών εκδηλώσεων στο Βερολίνο – στις οποίες παραβρέθηκε ο Κάρολος Παπούλιας- ο πρόεδρος της Γερμανίας, Γιόακιμ Γκάουκ και ο υφυπουργός Εξωτερικών Μίχαελ Ροτ παραδέχθηκαν τις φρικαλεότητες των γερμανών στην Ελλάδα κατά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, ζήτησαν συγχώρεση από τα θύματα, αλλά υπήρξαν σαφείς, εδικά ο κ. Ροτ, ότι για τη Γερμανία δεν υφίσταται θέμα αποζημιώσεων προς την Ελλάδα.

Στην τελετή που έγινε την περασμένη Παρασκευή στο Βερολίνο, ο κ. Γκάουκ, μάλιστα, χαρακτήρισε τη δημιουργία του «Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον» μια «συνειδητή ομολογία με σκοπό την κοινή διαμόρφωση του μέλλοντος» και ο κ. Ροτ εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι «τόσο με το Ταμείο για το Μέλλον του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών, όσο και με το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας, δημιουργήθηκαν δύο εργαλεία, τα οποία αποτελούν μια ιδιαίτερα ισχυρή ένδειξη για τη σημασία της συμπόρευσης και της αλληλοϋποστήριξης».

Η υπόθεση αυτή όμως, με το «Ταμείο για το Μέλλον» -που όπως παραδέχεται ο κ. Ροτ, πρόκειται για φορέα του γερμανικού ΥΠΕΞ, όπως και το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίος, έχει έντονο (αν και πρόσφατο) παρελθόν στο οποίο κανείς τους δεν αναφέρθηκε.

Λίγο πριν από το ταξίδι του προέδρου της Δημοκρατίας στη Γερμανία, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, είχε προηγηθεί το «βροντερό όχι» του δικτύου των μαρτυρικών δήμων της χώρας στο «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το μέλλον», που χαρακτήρισαν ως «Δούρειο Ίππο των γερμανικών συμφερόντων», και στο «Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας». Είχε προηγηθεί επίσης η παράκληση του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών, το οποίο κάλεσε τον Κάρολο Παπούλια να μην παραστεί στην τελετή της ίδρυσης του «Ταμείου» καθώς και του αντίστοιχου ιδρύματος για τη Νεολαία στο Βερολίνο- « διαφορετικά θα έχει συνδέσει την ολοκλήρωση της θητείας του με μία εθνικά επιζήμια πράξη».

Ο Κάρολος Παπούλιας ωστόσο, πήγε στο Βερολίνο και σύμφωνα με τη Deutsche Welle στο πλαίσιο της επίσκεψης του ανακοινώθηκαν πρωτοβουλίες «που στοχεύουν στη βελτίωση των ελληνογερμανικών σχέσεων». «Η μία αφορούσε την ίδρυση «Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεότητος» και η δεύτερη το «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον». Βασικό σημείο αναφοράς και των δύο, αναφέρει η DW, είναι η περίοδος της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα και επίκεντρο τα μαρτυρικά χωριά.

Ο Κάρολος Παπούλιας χειροκροτεί, κατά την υπογραφή συμφωνίας για το Ελληνογερμανικό Ιδρυμα Νεολαίας

Είναι παραπάνω από σαφές ότι η στρατηγική της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι στις ελληνικές αξιώσεις για τις πολεμικές αποζημιώσεις και το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο που δεν επιστράφηκε ποτέ, αν μπορούσε να περιγραφεί με ένα «κωδικό όνομα», αυτό θα ήταν «Συμφιλίωση αντί αποζημιώσεων».

Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών δεν θέλει να ακούει κουβέντα για τις πολεμικές επανορθώσεις προς την Ελλάδα, προσφέρει όμως απλόχερα εκδηλώσεις ελληνογερμανικής «φιλίας» και ιδρύματα από τα οποία εξυπηρετεί τις δικές της πολιτικές ανάγκες.

Έτσι, για την εξυπηρέτηση αυτής της στρατηγικής, είχε προτείνει εδώ και καιρό τη δημιουργία ενός «Ελληνογερμανικού Ταμείου για το μέλλον», με σκοπό την ιστορική επεξεργασία του παρελθόντος».

Ζήτησαν μάλιστα από τα μαρτυρικά χωριά, οι κάτοικοι των οποίων σφαγιάστηκαν μαζικά από τους ναζί στον β’ παγκόσμιο πόλεμο, να συμμετάσχουν στο «Ταμείο για το μέλλον», καθώς και στο αντίστοιχης εμπνεύσεως «Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας». Το «Ταμείο για το μέλλον», σύμφωνα με την πρόταση των Γερμανών, θα είναι προϋπολογισμού ενός εκατομμυρίου ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από κοινού και από τις δύο χώρες.

Το δίκτυο των μαρτυρικών δήμων, στην πρόσφατη συνάντηση αντιπροσωπειών τους, αποφάσισε να πει «όχι» στη γερμανική πρόταση και να μην συμμετάσχει στο «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το μέλλον».

Σε πρόσφατη ανακοίνωση του, τον περασμένο μήνα, το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών χαιρέτησε ως γενναία και υπεύθυνη τη στάση της πλειοψηφίας των δημάρχων των Μαρτυρικών Δήμων να αντιταχθούν στο «Γερμανοελληνικό Ταμείο για το Μέλλον».

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι ο γερμανός πρεσβευτής στην Αθήνα, Πέτερ Σόοφ, «κατέβαλε αγωνιώδη προσπάθεια» να πείσει τους δημάρχους των Μαρτυρικών Δήμων για τις αγαθές προθέσεις της γερμανικής κυβέρνησης που έχει στόχο να χτίσει «γέφυρες συμφιλίωσης» μεταξύ των δύο λαών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν: «… Επέμεινε δε, χωρίς όμως να πείσει, ότι η πρωτοβουλία αυτή «δεν συνδέεται με τις οφειλές» της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Ο ίδιος όμως, ομολόγησε ότι στόχος του εγχειρήματος αυτού είναι η «επεξεργασία του παρελθόντος», δηλαδή να ξαναγραφεί η Ιστορία, χρηματοδοτώντας «θεματικές εκθέσεις, τη δημιουργία πανεπιστημιακών εδρών ή ακόμα και τη συνεργασία στην έκδοση σχολικών βιβλίων», προφανώς σύμφωνα με τα συμφέροντα της Γερμανίας. Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η πρόσκληση – πρόκληση του Γερμανού πρεσβευτή προς τους ελληνικούς δήμους να υποβάλλουν προτάσεις χρηματοδότησης απευθείας προς το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας!»».

Όπως αναφέρει το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών, οι μαρτυρικοί δήμοι κάλεσαν τη Γερμανία, αν εννοεί όσα επικαλείται, περί συμφιλίωσης, να αποδεχθεί την απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, που επικύρωνε την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, ώστε να δικαιωθούν οι οικογένειες των θυμάτων».

Στο ίδιο πνεύμα και τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, συντασσόμενα με τους δημάρχους των Μαρτυρικών Δήμων, απέρριψαν «ως εθνικά επιζήμια μεθόδευση την πρωτοβουλία ίδρυσης του «Ταμείου», καθώς και του Ιδρύματος για τη Νεολαία» και κάλεσαν τη Γερμανία αν θέλει να αποδείξει ότι η συγγνώμη του προέδρου της, Γιόακιμ Γκάουκ, ήταν ειλικρινής, να προχωρήσει σε ουσιαστικές πράξεις για την απόδοση δικαιοσύνης.

Τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου άσκησαν επίσης έντονη κριτική στον δήμαρχο Καλαβρύτων κ. Γ. Λαζουρά (ένας από τους δύο που μειοψήφησαν, καθώς τάχθηκε υπέρ του «Ελληνογερμανικού Ταμείου») .

Η ανακοίνωση του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών, έκλεινε καλώντας τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, να μην παραστεί στην τελετή της ίδρυσης του εν λόγω «Ταμείου», καθώς και του αντίστοιχου ιδρύματος για τη Νεολαία, στο Βερολίνο, «διαφορετικά, θα έχει συνδέσει την ολοκλήρωση της θητείας του με μία εθνικά επιζήμια πράξη».

Σύμφωνα με πληροφορίες ο Κάρολος Παπούλιας είχε τηλεφωνική επικοινωνία για το θέμα αυτό με τον Μανόλη Γλέζο, τον οποίο ενημέρωσε ότι δεν μπορούσε να μην πάει, αλλά -όπως του είπε- θα έθετε εντόνως στη Γερμανία το ζήτημα των αποζημιώσεων και του δανείου.

Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας ωστόσο, δεν έκανε την παραμικρή αναφορά στο θέμα των αποζημιώσεων. Αντιθέτως , επαίνεσε τις γερμανικές πρωτοβουλίες, στις οποίες τα μαρτυρικά χωριά αντιτάχθηκαν .

Επίσης, την ώρα που ο πρόεδρος της ελληνικής δημοκρατίας επισκεπτόταν τη Γερμανία, ο γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών Μίχαελ Ροτ , δήλωσε ότι για τη Γερμανία το ζήτημα των αποζημιώσεων έχει απαντηθεί και δεν υπάρχει κανένα τέτοιο θέμα προς την Ελλάδα. Ο Κάρολος Παπούλιας δεν απάντησε , ενώ το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών , με σημαντική καθυστέρηση και αφού πρώτα προκλήθηκε μια αναστάτωση, αναγκάστηκε να κάνει μία δήλωση -περισσότερο κι από ήπια- με την οποία απλώς έλεγε ότι οι ελληνικές θέσεις είναι γνωστές.

Η γερμανική πλευρά επιμένει να λέει ότι το «Ελληνογερμανικό ταμείο για το Μέλλον» δεν έχει σχέση, ούτε συνδέεται με τις οφειλές, αλλά και πώς θα μπορούσε άραγε να έχει, όταν ο προϋπολογισμός του είναι ένα εκατομμύριο ευρώ (που θα το βάλουν και οι δύο πλευρές), ενώ οι διεκδικούμενες αποζημιώσεις από τη Γερμανία είναι 160 δισεκατομμύρια ευρώ.

Δήμαρχοι μαρτυρικών Δήμων υποστηρίζουν ότι η γερμανική πλευρά ζητούσε επιτακτικά το προηγούμενο διάστημα από τα δημοτικά συμβούλια των πόλεων τους να απαντήσουν εάν θα αποδεχτούν τους όρους των ιδρυτικών πράξεων του Ταμείου. Η πλειοψηφία, ως γνωστόν, αρνήθηκε. Οι Γερμανοί ωστόσο, αντί να ματαιώσουν τα σχέδια τους, εφόσον το άλλο μέρος δε δέχθηκε, αποφάσισαν να προχωρήσουν με τους δύο δήμους που μειοψήφησαν.

Για το θέμα του «Ταμείου» έχουν καταθέσει ερώτηση προς το υπουργείο Εξωτερικών, πριν από ένα περίπου μήνα, και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Νάντια Βαλαβάνη και Γιάννης Σταθάς. Στην ερώτηση, με την οποία ζητούν και το σχέδιο της συμφωνίας ίδρυσης για το «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον», ανέφεραν ότι «ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι ενδεχόμενοι όροι που θα περιλαμβάνει η διακήρυξη και το καταστατικό ίδρυσης του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον -που έχει προαναγγελθεί ότι θα υπογραφεί από τον Πρόεδρο της Γερμανίας κ. Γκάουκ και τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Παπούλια-, δεδομένου ότι στην αντίστοιχη συμφωνία με την Τσεχία, η οποία αποτελεί μάλλον το πρότυπο, υπάρχει διάταξη η οποία αναφέρει ότι «Οι δύο πλευρές δηλώνουν ότι δεν θα επιβαρύνουν τις σχέσεις τους με πολιτικά και νομικά ζητήματα που απορρέουν από το παρελθόν»».

Οι δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κάνουν ιδιαίτερη αναφορά και στις δηλώσεις του γερμανού πρέσβη στην Αθήνα, Πέτερ Σόοφ, ο οποίος είχε δηλώσει πριν από μερικούς μήνες ότι γνωρίζει πως στην Ελλάδα υπάρχει η άποψη ότι είναι η μόνη χώρα όπου δεν έχει επιλυθεί το θέμα των επανορθώσεων. Αντί αυτών όμως, επισήμαναν, ο πρέσβης επαναλάμβανε την πρόταση του γερμανού προέδρου Γκάουκ που έλεγε «…να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε μαζί σε σχέση με το παρελθόν… Μια ιδέα θα ήταν ένα Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας».

Ο γερμανικός σχεδιασμός πάντως προχωρά κι όπως περιγράφει και η γερμανική πρεσβεία στην ιστοσελίδα της : «Εφέτος ξεκίνησε ένα εκτενές ειδικό πρόγραμμα της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) για την προώθηση της έρευνας της κοινής ιστορίας των δύο χωρών και τη σύσφιξη των διμερών επιστημονικών σχέσεων. Ακόμη, σχεδιάζεται η προώθηση προτάσεων για έργα ελληνικών μαρτυρικών κοινοτήτων και πληθυσμιακών ομάδων καθώς και δράσεις με ευρεία προβολή. Για το σκοπό αυτό οι εκπρόσωποι του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών, η Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας στην Αθήνα και το Γενικό της Προξενείο στην Θεσσαλονίκη, βρίσκονται σε επαφή με την ελληνική πλευρά».

Πηγή:http://eleutheriellada.wordpress.com