Μόνη «κανονικότητα» η διαρκής «ανωμαλία»

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Μνημόσυνο με… δικά μας κόλλυβα υπόσχονται οι δανειστές με την «προληπτική γραμμή» τους και ασκούν απροκάλυπτο εκβιασμό σε οποιαδήποτε μέλλουσα κυβέρνηση.

Είναι από τις φορές που πρέπει να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας. Retour ala normale (= επιστροφή στην κανονικότητα) ήταν ο τίτλος του άρθρου που δημοσιεύθηκε στις ίδιες σελίδες του Δρόμου την προηγούμενη εβδομάδα. Κατά τα φαινόμενα, το Μαξίμου «πήρε γραμμή» και χρησιμοποίησε την ίδια ακριβώς διατύπωση για να εκφράσει την «κωλοτούμπα» με την οποία η ηρωική «έξοδος από το Mνημόνιο» προσγειώθηκε σε μια «συνετή έξοδο της Ελλάδας στην κανονικότητα» (sic!). Ο γράφων σας διαβεβαιώνει ότι δεν μετέχει στο μυστικοσυμβούλιο του Α. Σαμαρά.

Αυτά αφορούν την ανεκδοτολογική εκδοχή της επικαιρότητας. Η ρεαλιστική εκδοχή της για την συγκυβέρνηση περιλαμβάνει ένα στενό μαρκάρισμα από τους δανειστές, ακόμη και από τις πιο «φιλικές» συνιστώσες τους. Η «προληπτική γραμμή πίστωσης» που υπέδειξαν οι εταίροι, εφόσον η κυβέρνηση επιμείνει στην απονενοημένη έξοδο στις αγορές και στην διακοπή του δανεισμού από το ΔΝΤ, έγινε και επίσημα η νέα σταθερά της εξίσωσης. Το οικονομικό περιεχόμενό της, ωστόσο, είναι ένα αληθινό κάζο για την κυβέρνηση.

Αν η συγκυβέρνηση επιβιώσει πολιτικά, περάσει τον σκόπελο της προεδρικής εκλογής, συνεχίσει το βίο της μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας το 2015-2016 (πράγμα εξαιρετικά απίθανο) και δεν πάρει τα υπόλοιπα δανεικά του ΔΝΤ (12 δισ.) θα χρειαστεί πρόσθετη χρηματοδότηση, τουλάχιστον 20 δισ. Η πρόταση-απόφαση των δανειστών είναι ότι το back up αυτού του δανεισμού, η εγγύηση για τις αγορές, θα είναι ένας κουμπαράς στον οποίο θα ενταχθούν ό,τι περισσέψει από τα 11 δισ. του ΤΧΣ μετά τα stress tests των τραπεζών (Κυριακή, κοντή γιορτή…) τα τιτλοποιημένα αποθεματικά φορέων της γενικής κυβέρνησης που υπολογίζονται σε τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ και οι επιστροφές των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών ύψους 8 δισ. περίπου. Η «σούμα» βγάζει ένα ποσό τουλάχιστον 20 δισ., ανάλογα με το πόσα πρόσθετα κεφάλαια θα απαιτήσει η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Ο «προληπτικός» κανονισμός

Εκ πρώτης όψεως ο λογαριασμός μια χαρά της βγαίνει της κυβέρνησης. Όμως, ο «κουμπαράς» ασφαλείας τον οποίο θα δεσμεύσουν οι δανειστές αποτελείται εξ ολοκλήρου από ήδη δανεισμένα, οφειλόμενα (οι επιστροφές κερδών από τα ελληνικά ομόλογα) ή χρήματα των κρατικών ταμείων, δηλαδή των φορολογουμένων! Μάλιστα, σύμφωνα από τον σχετικό κανονισμό του ESM που θα επιτηρεί αυτή την «προληπτική γραμμή πίστωσης», αφού έχει αποκλειστεί διά ροπάλου το ενδεχόμενο να δανείσει το ίδιο, προκύπτει κι ένας χυδαίος πολιτικός εκβιασμός προς την οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση ήθελε προκύψει.

«Στην περίπτωση που το ωφελούμενο κράτος-μέλος του ESM αποκλίνει από τους πολιτικούς όρους (σ.σ. της προληπτικής γραμμής) ή εάν οι δεσμεύσεις αποδειχθούν ξεκάθαρα ανεπαρκείς για να αντιμετωπίσουν την απειλή οικονομικής αναταραχής, το Συμβούλιο των Διοικητών μπορεί να αποφασίσει να κλείσει την πιστωτική γραμμή. Το ωφελούμενο μέλος του ESM μπορεί μετά να ζητήσει μια κανονική στήριξη σταθεροποίησης, με πλήρες πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, το οποίο θα ακολουθεί την προβλεπόμενη διαδικασία εφαρμογής». Αυτά αναφέρει απλά και κυνικά το άρθρο 7 του κανονισμού «προληπτικής γραμμής» του ESM. Ήτοι, οποιαδήποτε απόκλιση από το «μεταμνημόνιο» που θα συνοδεύσει την «προληπτική γραμμή πίστωσης» θα τιμωρείται με «κλείσιμό» της και η μόνη εναλλακτική που θα διαθέτει η μελλοντική κυβέρνηση θα είναι να πέσει στα γόνατα και να ζητήσει νέο «κανονικό» δάνειο με «κανονικό» μνημόνιο! Αυτή είναι η συνετή επιστροφή στην κανονικότητα στην οποία συμφώνησε η κυβέρνηση. Συμφώνησε να αποκλειστεί από χρήματα που η χώρα έχει ήδη δανειστεί, διαθέτει ή δικαιούται τόσο με αυτήν όσο και με μια επόμενη κυβέρνηση!

Τρύπα στον Προϋπολογισμό

Η εξήγηση αυτής της εξέλιξης ίσως είναι κυρίως πολιτική. Η κυβέρνηση προσπαθεί, σε πλήρη συνεννόηση με τους δανειστές, να μετατρέψει την παγίδα στην οποία η ίδια έπεσε σε παγίδα και για την αξιωματική αντιπολίτευση. Φυσικά, υπάρχει και η οικονομική εξήγηση. Το ελληνικό δημοσιονομικό success story που η ευρωπαϊκή ηγεσία εκθειάζει με κάθε ευκαιρία, ξεφτίζει επικίνδυνα. Το πρωτογενές πλεόνασμα του τρέχοντος Προϋπολογισμού απειλείται από την υστέρηση στα έσοδα, τον εκτροχιασμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών στο Δημόσιο, την ασφυξία στις δαπάνες, που μπορεί να οδηγήσουν σε έκτακτες ανάγκες χρηματοδότησης, ιδιαίτερα προς τα ασφαλιστικά ταμεία, ύψους μέχρι 1 δισ. έως το τέλος του έτους. Η ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα που ψηφίστηκε στη Βουλή, μάλιστα, μπορεί να επιδεινώσει την εικόνα στα έσοδα και στα αποθεματικά των Ταμείων.

Εάν η τρόικα, που αναμένεται πάλι τον Νοέμβριο, πιστοποιήσει την εκτροπή από την εικονική κανονικότητα στον προϋπολογισμό, είναι βέβαιο ότι θα αυξήσει τις πιέσεις για ενοποίηση των κλιμακίων του ΦΠΑ, για το νέο μισθολόγιο στο δημόσιο, τα κόκκινα δάνεια, τους πλειστηριασμούς, τις ομαδικές απολύσεις, ακόμη και το ασφαλιστικό, που κατά τις κυβερνητικές διαρροές αφήνεται για περαιτέρω εξέταση την άνοιξη. Ωστόσο, είναι τόσο στενή η συνάρτησή του ασφαλιστικού με το χρέος, το οποίο έχει αυξηθεί στα 317 δισ. ευρώ και απομένει η συμφωνία για την ήπια αναδιάρθρωσή του, ώστε δεν αποκλείεται να απαιτηθεί εδώ και τώρα παρέμβαση σε συντάξεις, επικουρικά και εφάπαξ. Εν ολίγοις, η ατζέντα της τρόικας είναι ανοιχτή σε όλα, όσο κι αν η κυβέρνηση προσπαθεί απεγνωσμένα να την περιορίσει.

Η μόνη «κανονικότητα»

Τέλος, ακόμη κι αυτό το ανάπηρο, εναλλακτικό σχέση «συνετής εξόδου στην κανονικότητα» τελεί υπό ποικίλες αιρέσεις που σχετίζονται με τους εντός Ευρωζώνης ανταγωνισμούς. Η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., στις Βρυξέλες, έδωσε άλλη μια ευκαιρία αντιπαράθεσης γύρω από την περίφημη «ευελιξία» στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας. Η Κομισιόν προσπαθεί να ασκήσει τις νέες της εξουσίες πάνω στους εθνικούς προϋπολογισμούς, ο νέος πρόεδρός της, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δεν έχει αποκαλύψει το «μυστήριο» από πού θα προέλθουν τα 300 δισ. ευρώ που υπόσχεται για την ανάπτυξη, οι Γερμανοί (με τη συνήθη διακομματική ομοφωνία) διαμηνύουν ότι δεν θα ανεχθούν να μπει χέρι στο αποθεματικό του ESM και ο Ντράγκι της ΕΚΤ φιλοδοξεί να έχει τον τελευταίο λόγο έναντι όλων, με όπλο του και τα αποτελέσματα των τραπεζικών stress tests που αναμένονται την Κυριακή.

Τελικά, ακόμη κι η υπαγορευμένη «συνετή έξοδος στην κανονικότητα» του Σαμαρά μπορεί ανά πάσα στιγμή να πνιγεί σε μια ασύνετη επιστροφή της Ε.Ε. στην αναταραχή, μια ολική επαναφορά της Ευρωζώνης στην ύφεση και στην κρίση. Η ανωμαλία τείνει να γίνει η μοναδική κανονικότητα που γνωρίζει η Ευρώπη.

Πηγή:http://www.e-dromos.gr/moni-kanonikotita-i-diarkis-anomalia/

Οι υπογραμμίσεις δικές μου