Παίκτες και σπεκουλαδόροι

Τις προηγούμενες ημέρες ασχοληθήκαμε με τράπεζες, χρηματοοικονομικά παράγωγα κλπ και ξέρω ότι τα σημειώματά μου ήσαν μάλλον κουραστικά. Επειδή, όμως, από την μια μού άνοιξε η όρεξη κι από την άλλη θέλω να ολοκληρώσω θεματικά το αντικείμενο με το οποίο ασχολήθηκα, λέω σήμερα να κάνουμε μια "ακτινογραφία" όσων "παίζουν" τα "θεάρεστα" και επικίνδυνα παιχνίδια, τα οποία καταδείξαμε συνοπτικά τις τελευταίες μέρες.

Κατ' αρχάς, υπάρχουν οι συντηρητικοί παίκτες, οι οποίοι ενδιαφέρονται πρωτίστως να μετριάσουν τους κινδύνους μιας μελλοντικής καταστροφής παρά να ρισκάρουν προσδοκώντας υψηλά μεν αβέβαια δε κέρδη. Στην ορολογία τής αγοράς, αυτοί οι παίκτες αποκαλούνται διεθνώς hedgers (hedging = αντιστάθμιση κινδύνου). Για να καταλάβουμε τι σημαίνει "αντιστάθμιση κινδύνου", ας δούμε ένα παράδειγμα:

Η εταιρεία Χ αγοράζει από τις ΗΠΑ εμπόρευμα αξίας χιλίων δολλαρίων με τρίμηνη πίστωση. Η σημερινή ισοτιμία δολλαρίου προς ευρώ κρίνεται μεν συμφέρουσα (1 / 0,804), αλλά ποιός ξέρει πώς θα διαμορφωθεί μετά από τρεις μήνες; Για παράδειγμα, αν το δολλάριο πέσει στα 0,780 ευρώ, η εταιρεία θα βγει κερδισμένη αφού θα πληρώσει τα 1.000 δολλάρια με 780 ευρώ αντί για τα σημερινά 804. Αν, όμως, το δολλάριο ανεβεί στα 0,830 ευρώ, τότε θα η εταιρεία θα ζημιωθεί.

Η αγορά των παραγώγων δίνει την λύση. Η εταιρεία κλείνει σήμερα ένα Προθεσμιακό Συμβόλαιο (ή, αν προτιμά, ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης), με το οποίο θα αγοράσει σε τρεις μήνες 1.000 δολλάρια προς 804 ευρώ. Έτσι, εξασφαλίζεται απολύτως σε περίπτωση που το δολλάριο ανατιμηθεί. Βεβαίως, θα χάσει το κέρδος που θα προέκυπτε σε περίπτωση υποτίμησης του δολλαρίου αλλά, εφ' όσον εκείνο που προέχει στην πολιτική της είναι η αποφυγή των κινδύνων, αυτό δεν έχει μείζονα σημασία. Εναλλακτικά, η εταιρεία θα μπορούσε να συνάψει Συμβόλαιο Προαίρεσης (option), το οποίο θα έσπαγε σε περίπτωση υποτίμησης αλλά θα έχανε το ασφάλιστρο κινδύνου (σύμφωνα με όσα αναλύσαμε χτες). 

Το αντίθετο των hedgers είναι οι speculators, δηλαδή οι κερδοσκόποι (οι σπεκουλαδόροι, όπως τους λέει ο λαός). Αυτοί θυμίζουν έντονα τους παίκτες τού ποδοσφαιρικού στοιχήματος. Ανοίγουν αλλεπάλληλες θέσεις (δηλαδή, τοποθετούν χρηματοοικονομικά στοιχήματα) σε ό,τι είναι δυνατόν να τοποθετηθούν (αξία μετοχών, ισοτιμίες νομισμάτων, τιμές προϊόντων κλπ), ευελπιστώντας ότι θα βγουν κερδισμένοι όταν φτάσει η στιγμή να τις κλείσουν.

Ανοίγουμε παρένθεση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα "σπέκουλας" (κερδοσκοπίας) αποτελούν τα σημεία και τέρατα που έλαβαν χώρα στον τόπο μας περί τα τέλη τού 2009, όταν η Τράπεζα της Ελλάδος μετέτρεψε το μέχρι τότε ισχύον "Τ+3" στο διαβόητο και σκανδαλωδέστατο "Τ+10". Το "Τ+3" σήμαινε ότι αγόραζες έναν τίτλο στο χρηματιστήριο και μέσα σε τρεις ημέρες έπρεπε να καταθέσεις το αντίτιμο. Το 2009, λίγες μέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠαΣοΚ του Γιώργου Παπανδρέου, με απόφαση κάποιου διευθυντή τής Τράπεζας της Ελλάδος (ο Προβόπουλος με τον υποδιοικητή του αρνήθηκαν να υπογράψουν -για να μη λερωθούν και καλά- αλλά δεν αντέδρασαν) το περιθώριο των τριών ημερών αυξήθηκε σε δέκα ημέρες. Αποτέλεσμα; Τα κοράκια όρμησαν στα ελληνικά ομόλογα και, μέσα στο δεκαήμερο που είχαν μπροστά τους, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να ρίξουν την αξία τους. Έτσι, τα spread εκτινάχθηκαν, τα ομόλογα κατέρρευσαν, οι κερδοσκόποι έκαναν πάρτυ και ο Παπανδρέου πετάχτηκε μέχρι το Καστελλόριζο για να εκφωνήσει το γνωστό διάγγελμα. Περισσότερα στοιχεία για την εν λόγω βρόμικη ιστορία δείτε στο σημείωμά μας (από τις 26/05/2010 παρακαλώ!) με τίτλο "Παρθενώνες και τσαντήρια". Κλείνει η παρένθεση και προχωρούμε.

Μια ξεχωριστή κατηγορία παικτών είναι οι Arbitrageurs (arbitrage = εξισορροπητική κερδοσκοπία), οι οποίοι αποκαλούνται και Traders (έμποροι). Για να καταλάβουμε πώς δουλεύουν αυτής της μορφής οι κερδοσκόποι, ας δούμε ένα παράδειγμα:

Έστω ότι η μετοχή μιας εταιρείας διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο της Αθήνας αλλά και στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, με τιμή ογδόντα λεπτά εδώ και ένα δολλάριο εκεί, με την ισοτιμία ευρώ/δολλάριο στο 0,804 όπως είπαμε πρωτύτερα. Ο Arbitrageur αγοράζει την μετοχή στην Αθήνα με 0,800 ευρώ και ταυτόχρονα την πουλάει στην Νέα Υόρκη αντί ενός δολλαρίου, ήτοι 0,804 ευρώ, κερδίζοντας άκοπα 0,4 λεπτά. Σας φαίνεται αστείο το ποσό; Αν σκεφτείτε ότι ο Arbitrageur δεν αγοράζει μόνο μία μετοχή αλλά χιλιάδες και πολλές φορές μέσα στην ίδια μέρα, θα διαπιστώσετε ότι τα συνολικά κέρδη του δεν είναι καθόλου αστεία. Αφήστε δε που δεν παίζει μόνο με μετοχές αλλά και με ισοτιμίες νομισμάτων, με εμπορεύματα, με ομόλογα, με παράγωγα κλπ. Και για να λυθεί κάθε απορία σας (χωρίς να σας εγγυώμαι ότι ταυτόχρονα δεν θα σας γεννηθούν καινούργιες), διαβάστε το βιβλίο-εξομολόγηση "Παγιδευμένος στα γρανάζια" του Ζερόμ Κερβιέλ, ενός ανθρώπου που μεγαλούργησε και καταστράφηκε χάρη στο trading.

Αυτά τα ολίγα και τελειώνω (για την ώρα), ζητώντας συγγνώμη αν σας κούρασα. Δεν ξέρω πόσο φρίξατε ή πόσο ενθουσιαστήκατε με όσα διαβάσατε την τελευταία εβδομάδα σε τούτο το ιστολόγιο αλλά, όπως είπαμε και χτες, εμείς είμαστε τυχεροί διότι οι ευρωπαίοι τραπεζίτες δεν μπλέκουν σε τέτοια επικίνδυνα παιχνίδια. Αυτό δεν απέδειξαν τα πρόσφατα stress test;

Ευτυχείτε!

Πηγή:http://teddygr.blogspot.gr/