Ψύχωση, τρέλλα, πολιτισμός και ο Λούπιτς

Το πρόσφατο δραματικό συμβάν της (όπως διαφαίνεται) εσκεμμένης ρήψης του αεροπλάνου από τον συγκυβερνήτη Λούπιτς μας συγκλόνισε και προκάλεσε ρίγη για τον άτυχο θάνατο τόσων ανθρώπων. Εκτός των άλλων έβγαλε στο φως ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της σημερινής κοινωνίας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει παρόμοια γεγονότα με διαφορετικές πολιτισμικές αναφορές. Το κλασσικό μοτίβο ”λευκός δολοφόνος=τρελλός, μουσουλμάνος δολοφόνος=τρομοκράτης” αν και ταίριαζε απόλυτα στην διαχείριση από τα ΜΜΕ της περίπτωσης Μπρέιβικ, εδώ αποτελεί ένα στοιχείο ανεπαρκές από μόνο του, αλλά από το οποίο μπορούμε να αντλήσουμε κάτι άλλο. (Ο Μπρέιβικ ήταν όντως ένας τρομοκράτης. Η περίπτωση του Λούπιτς όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τρομοκρατική, μιας και ”τρομοκράτης” είναι κάποιος του οποίου οι ενέργειες του αποσκοπούν στο να διεγείρει συγκεκριμένες αντιδράσεις για πολιτικούς λόγους).

Το αξιοσημείωτο εδώ δεν είναι το γιατί αποκαλούμε τον Λούπιτς ψυχοπαθή και όχι τρομοκράτη (γιατί όντως μάλλον ψυχοπαθής θα ήταν). Δεν είναι ούτε στο γιατί αποδίδουμε στον μουσουλμάνο τρομοκράτη πολιτισμικά χαρακτηριστικά, αλλά το αντίθετο: το αξιοσημείωτο είναι ότι αποδίδουμε στον μουσουλμανικό πολιτισμό τρομοκρατικά χαρακτηριστικά ή χαρακτηριστικά βαρβαρότητας και οπισθοδρόμισης, αλλά δεν αποδίδουμε στον ”δυτικό” πολιτισμό ψυχωτικά χαρακτηριστικά. Με λίγα λόγια, αν τον χαρακτήρα του μουσουλμάνου τρομοκράτη που δεν ανέχεται την ελευθερία του λόγου τον ανάγουμε  στην κουλτούρα του, τότε γιατί δεν πράττουμε παρόμοια σε άλλες εκφάνσεις βίας;

Γιατί αν μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις (αυτοκτονίας και μη) είναι, για διάφορους λόγους, ένα χαρακτηριστικό στοιχείο του σημερινού μουσουλμανικού κόσμου, τότε ακόμα πιο εύκολα μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι οι σχιζοφρενικού, ψυχωτικού τύπου μαζικές δολοφονικές επιθέσεις, χωρίς πολιτικο-κοινωνικό σκοπό, χωρίς καμιά λογική από πίσω τους, είναι καθαρό χαρακτηριστικό του ”δυτικού” κόσμου: αμέτρητες μαζικές σφαγές σε σχολεία από μαθητές με πολυβόλα που μετά αυτοκτονούν (κυρίως στην ΗΠΑ), άτομα που κάνουν παιδιά και τα κρατούν για δεκαετίες στο υπόγειο εν μέσω βιασμών, μαζικές αυτοκτονίες εκατοντάδων σε θρησκευτικές σέκτες κ.α. είναι συμβάντα που παρόμοια τους έχουμε δει πολλά κατά την διάρκεια των τελευταίων 40 χρόνων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.

Αν οι τρομοκρατικές ενέργειες μουσουλμάνων αποδίδονται εύκολα σε ζητήματα του πολιτισμικού περιβάλλοντος των δραστών, και κατ’επέκταση η πιο σπάνια ύπαρξη τέτοιων ενεργειών από ”δυτικούς” αποδίδεται στην ανωτερότητα του ”δυτικού πολιτισμού” σε συγκεκριμένα ζητήματα (π.χ. συμβάν Charlie Hebdo: ”ο δυτικός πολιτισμός σέβεται την ελευθερία του λόγου, ο μουσουλμανικός όχι”), γιατί η συχνότητα παρανοικών απάνθρωπων ενεργειών σχιζοφρενών ”δυτικών” δεν αποδίδεται εξίσου σε ζητήματα του πολιτισμικού περιβάλλοντος των δραστών; Γιατί στην μια περίπτωση αναζητούμε (με λάθος ή σωστούς τρόπους) τα κοινωνικά αίτια, αλλά στην άλλη όχι;

Οι τρομοκρατικές ενέργειες από μουσουλμάνους κοινωνικοποιούνται ενώ οι σχιζοφρενικές”δυτικές” εξατομικεύονται, δηλαδή αποδίδονται σε ακατανόητες διαταραχές ενός συγκεκριμένου ατόμου αποκομμένου από το κοινωνικό του πλαίσιο. Το έγκλημα με βαση την σχιζοφρένεια, ψύχωση, ψυχολογική διαταραχή ή όπως αλλιώς την ονομάσουμε έχει κοινωνικά αίτια, εδράζεται στο κοινωνικό είναι (όπως και γενικότερα η διαμόρφωση της προσωπικότητας) και είναι διακριτό χαρακτηριστικό του λεγόμενου δυτικού πολιτισμού. Για παράδειγμα, γιατί είναι τόσο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ΗΠΑ οι αλλεπάλληλες μαζικές δολοφονίες από μαθητές σε σχολεία των ΗΠΑ; Η ψυχική διαταραχή αντανακλά μια κοινωνική παθολογία.

Αφού αποδίδουμε στους άλλους πολιτισμούς τα χαρακτηριστικά συγκεκριμένων δραστών, μήπως θα έπρεπε να αποδώσουμε τα του καίσαρος τω καίσαρι; Μήπως θα έπρεπε τότε να ονομάσουμε τον δυτικό καπιταλιστικό πολιτισμό, με την όλο και εντονότερη ψυχική αλλοτρίωση, τον ναρκισσισμό, την εξατομίκευση, την μοναξιά, την κατάθλιψη και όλες τις ψυχοπάθειες που τις διαμορφώνουν σε μια βίαιη μορφή οι κοινωνικές του σχέσεις- μήπως λοιπόν θα έπρεπε να τον ονομάσουμε ένα ψυχωτικό πολιτισμό;

Πηγή:http://agkarra.com/