Αριστερά και φορολογία ακινήτων

Του Νάσου Θεοδωρίδη*

Ισχυρούς τριγμούς στον κοινωνικό ιστό προκάλεσε η ανάλγητη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να επιβάλει για πρώτη φορά στα χρονικά έναν μαζικό, σχεδόν καθολικό, φόρο κατοχής ακινήτων, αφού με τον τρόπο αυτόν αποσαθρώνεται εντελώς ο κοινωνικός ιστός που υφάνθηκε στη μεταπολεμική Ελλάδα. Ουσιαστικά, αυτό που παραβιάζεται είναι το ίδιο το θεμελιώδες δικαίωμα στη στέγαση, αφού τελικά για να μπορεί κάποιος να έχει μια στέγη θα πρέπει να πληρώνει μια μορφή ενοικίου είτε προς την εφορία, είτε προς την τράπεζα, είτε προς άλλον ιδιώτη! Με άλλα λόγια, η ελεύθερη από βάρη διαμονή σε οικία παύει να υφίσταται κατά παράβαση πλειάδας συνταγματικών διατάξεων.

Στον χώρο της Αριστεράς έχουν εκφραστεί δύο διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με τη φορολόγηση των ακινήτων και φαίνεται ότι έχει ξεκινήσει ένας γόνιμος διάλογος μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο γράφων υποστηρίζει σθεναρά την άποψη που έχουν κατά καιρούς εκφράσει ο Μανώλης Γλέζος και το ΚΚΕ, υπέρ της πλήρους εξαίρεσης -από κάθε είδους φορολόγηση- τουλάχιστον της πρώτης, ή ακόμη και της δεύτερης κατοικίας. 

Η αντίθετη άποψη σεβαστών συντρόφων (οικονομολόγων και μη) που αυτοπαρουσιάζεται ως αριστερότερη, αλλά που τελικά, όπως θα επιχειρήσω να καταδείξω, ΔΕΝ είναι, εμφορείται από μια κεϋνσιανού τύπου «φορολαγνεία» καθώς έμμεσα αξιώνει να τίθεται στο στόχαστρο ο “αδρανής πλούτος” των μεσαίων στρωμάτων, που θεωρούνται ως «ταξικώς ύποπτα». Φυσικά, είναι περιττό να τονιστεί ότι η σωστή επίσημη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για υψηλό αφορολόγητο όριο κατ’ άτομο (π.χ. 300.000 ή και παραπάνω) είναι απείρως προτιμώτερη σε σύγκριση με τη σημερινή δημευτική βαρβαρότητα της μνημονιακής φοροληστείας, εφόσον βεβαίως, αφενός, οι πλασματικές αντικειμενικές αξίες γης προσαρμοστούν στα επίπεδα των πραγματικών εμπορικών, και αφετέρου εφόσον το όριο αυτό αφορά κάθε μέλος οικογένειας εκ μόνης της ιδιότητάς του αυτής, δηλ. ασχέτως ποσοστού επίσημης συνιδιοκτησίας.

Ισχυρίζομαι ότι εκείνο το στοιχείο που παραβλέπει η κεϋνσιανή προσέγγιση είναι και αυτό που έχει την πιο καθοριστική σημασία για μια αριστερή θεώρηση σύμφωνα με τον Μαρξ, δηλαδή η διαφοροποίηση ανάμεσα σε αξίες χρήσης και σε ανταλλακτικές αξίες. Από τη στιγμή, επομένως, που μια κατοικία χρησιμοποιείται όχι για κερδοσκοπικούς σκοπούς, δηλαδή όχι ως εργαλείο προσπορισμού πλουτισμού αλλά ως χώρος κατοίκησης και άμεσης προσωπικής ή οικογενειακής χρήσης, υπηρετεί τον στόχο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας που θέλει να παρέχει αγαθά για χρήση και όχι για ανταλλαγή με σκοπό το κέρδος. Εννοείται φυσικά ότι αν μια συγκεκριμένη κατοικία πωληθεί και αποφέρει κέρδος στον κάτοχό της, το κέρδος αυτό πρέπει να φορολογηθεί, ενώ αντίθετα αν δοθεί ως γονική παροχή ή κληρονομηθεί ως πρώτη κατοικία σε συγγενή πρώτου βαθμού, τότε η απαλλαγή από τον φόρο πρέπει να είναι πλήρης προκειμένου να μη θιγεί η απόλαυση χρήσης της συγκεκριμένης κατοικίας, η οποία δεν είναι απλά ένα ντουβάρι, αλλά συμπυκνώνει αναμνήσεις, συναισθήματα κ.λπ. 

Ακριβώς για τον ίδιο λόγο, ένας διαρκής ετήσιος φόρος κατοχής επί πρώτης κατοικίας που δεν αποφέρει εισόδημα στον χρήστη, όπως ο ΕΝΦΙΑ, οδηγεί σταδιακά στο ίδιο δυσμενές αποτέλεσμα, και άρα πρέπει να αποφευχθεί. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι όχι μόνο πρέπει να επιδιώκουμε μια ισότητα προς τα πάνω αντί για μια βίαιη εξίσωση προς τα κάτω, αλλά επίσης ότι η φιλοσοφική επιφύλαξη που έχουμε ως αριστεροί ως προς το θέμα της ιδιοκτησίας αφορά μόνο την πτυχή της κυριότητας, και όχι της νομής και της φυσικής κατοχής που πρέπει να είναι απαραβίαστες. Συνεπώς, η φορολόγηση των κεφαλαιοκρατών πρέπει να γίνεται στην πηγή της παραγωγής του πλούτου, ο οποίος συνήθως προέρχεται από εισοδήματα, μετοχές, εταιρικές διαπλοκές, μεγαλοκαταθέσεις εξωτερικού κ.λπ.

* Ο Νάσος Θεοδωρίδης είναι δικηγόρος και μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων

Πηγή: Αυγή

Σημείωση ιστολογίου: Παράλογοι και παράνομοι φόροι, απλώς ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ. Καμιά πρόταση καθαρή και ξάστερη επ αυτού έχετε να κάνετε?