Του Στέλιου Ελληνιάδη
Ο στίχος-κραυγή της Κατερίνας Γώγου γίνεται όλο και πιο επίκαιρος... Ο έλεγχος του νου έχει εξελιχθεί σε χάι-τεκ επιστήμη και οι επιχειρηματίες έχουν πλέον ξεπεράσει το κράτος στις πλάτες του οποίου στηρίζονται. Οι σύγχρονες μεγάλες τεχνολογικές εταιρίες επιδιώκουν να ελέγχουν το νου και να εξαρτούν τον πελάτη από το προϊόν και την πλατφόρμα τους. Ενώ παλιότερα το κύριο μέσο ήταν να πείθουν τον υποψήφιο πελάτη ότι το προϊόν τους είναι το καλύτερο, το φθηνότερο, το ωραιότερο κ.λπ., τώρα δεν αρκούνται σ’ αυτό, αλλά δημιουργούν με διάφορες πολύ εξελιγμένες τεχνικές μία διαρκή και στενή εξάρτηση του πελάτη από την πλατφόρμα τους. Μια εξάρτηση δραστικότερη πνευματικά και κοινωνικά απ’ αυτή που δημιουργείται από τη χρήση ναρκωτικών. Εξάρτηση που δεν περιορίζεται στην ανάγκη του οργανισμού για εξωτερικές χημικές ουσίες ούτε αποτελεί μέθοδο που απλά συμπληρώνει ή ενισχύει την επίσης γνωστή πρακτική κατασκευής κοινωνικών προτύπων, μόδας, στάτους κ.λπ. που προσελκύουν τον πελάτη και τον εξαρτούν από το προϊόν.
Οι εταιρίες, πέρα από τους ειδικούς στο σχεδιασμό, το μάρκετινγκ και την προβολή των προϊόντων, προσλαμβάνουν απόφοιτους από τις πιο σύγχρονες έδρες των πανεπιστημίων, της νευροεπιστήμης (neuroscience), της συμπεριφορικής ψυχολογίας (behavioral psychology), της νευροπληροφορικής (neuroinformatics) και των νευροοικονομικών (neuroeconomics), που ειδικεύονται στον έλεγχο, την αναδιαμόρφωση και την προσαρμογή του εγκεφάλου στις επιταγές της βιομηχανίας, του πολιτικού συστήματος, της βιομηχανίας θεάματος-ακροάματος, της διαφήμισης, της οργανωμένης θρησκείας κ.λπ.
Αν η παραπληροφόρηση, η δημιουργία προσδοκιών και ο φόβος έχουν χρησιμοποιηθεί και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται κατά κόρον για τη χειραγώγηση του πολίτη, οι σύγχρονες επιστήμες αποβλέπουν στη δημιουργία «εξαρτησιογόνων προϊόντων», προϊόντων και υπηρεσιών που σε καθιστούν εξαρτημένο χρήστη.
