Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Ο δρόμος προς τον αποπληθωρισμό του χρέους, την πεονία και τον νεοφεουδαλισμό


Του Michael Hudson*

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

O «καπιταλισμός» είναι καλύτερα κατανοητός σαν ένα σύστημα από μια σειρά από στάδια. Ο βιομηχανικός καπιταλισμός έχει παραχωρήσει τη θέση του στον χρηματοοικονομικό καπιταλισμό, ο οποίος εξελίχθηκε από τον καπιταλισμό των συνταξιοδοτικών ταμείων τη δεκαετία του '50 και τον αμερικανικό νομισματικό ιμπεριαλισμό από το 1971 όταν το πλαστό δολάριο (που δημιουργήθηκε κυρίως για τη χρηματοδότηση των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ) έγινε η παγκόσμια νομισματική βάση. Το πλαστό πιστωτικό δολάριο κατέστησε εφικτή την δημιουργία της οικονομίας φούσκας μετά το 1980 και το υποσκήνιο του, τον καπιταλισμό καζίνο. Αυτά τα οικονομικά ραδιενεργά στάδια παρακμής οδήγησαν στον αποπληθωρισμό του χρέους μετά το 2008, και τελικά κατέληξαν στη διαμόρφωση ενός καθεστώτος πεονίας και στη λιτότητα της νεο-δουλοπαροικίας.

Η τελική έκβαση του σημερινού Δυτικού καπιταλισμού είναι μια νεο-ραντιέρικη οικονομία—ακριβώς η μορφή οικονομίας που επεδίωξε να ανατρέψει ο βιομηχανικός καπιταλισμός και στην οποίαν αντιτάχθηκαν οι κλασικοί οικονομολόγοι κατά τη διάρκεια της Προοδευτικής Εποχής από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Μια χρηματοοικονομική τάξη έχει σφετεριστεί το ρόλο που συνήθιζαν να εκτελούν οι γαιοκτήμονες—μια κοινωνική τάξη που απολάμβανε ειδικά προνόμια. Η οικονομική πρόσοδος (economic rent) σήμερα αμείβεται ως επί το πλείστον με τόκους. Αυτή η «απατεωνιά» διακόπτει την κυκλική ροή μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, προκαλώντας οικονομική συρρίκνωση, μια δυναμική που είναι το άκρως αντίθετο της αρχικής ώθησης του βιομηχανικού καπιταλισμού. Το «θαύμα του ανατοκισμού», που ενισχύεται τώρα με τη δημιουργία πλαστής πίστωσης, κανιβαλίζει το βιομηχανικό κεφαλαίου καθώς και τις απολαβές των εργαζομένων.

Παρελθόν και παρόν. Ευγενήs φιλοδοξία και ασήμαντες φιλοδοξίες.


Tου Αντόνιο Γκράμσι 
(απόδοση Δημήτρης Καζάκης)

Θα μπορούσε η πολιτική -δηλαδή, η ιστορία στη διαμόρφωσή της- να υπάρξει χωρίς φιλοδοξία! Η "φιλοδοξία" έχει αποκτήσει υποτιμητική χροιά και νόημα για δύο βασικούς λόγους: 
(1) διότι η (υψηλή) φιλοδοξία συγχέεται με τις ασήμαντες φιλοδοξίες. 
Και (2), διότι πολύ συχνά, η φιλοδοξία έχει οδηγήσει στον οπορτουνισμό και την προδοσία από εκείνες τις παλαιές αρχές και τους παλιούς κοινωνικούς σχηματισμούς που, κατά πρώτο λόγο, παρέχουν τις συνθήκες, οι οποίες επιτρέπουν στο φιλόδοξο άτομο να στραφεί σε πιο προσοδοφόρες και αμέσως κερδοφόρες δραστηριότητες. Τελικά, ο τελευταίος λόγος μπορεί να αναχθεί στον πρώτο: όλα έχουν να κάνουν με ασήμαντες φιλοδοξίες που είναι σε βιασύνη και θέλουν να αποφύγουν το γεγονός ότι πρέπει να ξεπεράσουν πάρα πολλές (ή μεγάλες) δυσκολίες [ή ότι χρειάζεται να διατρέξει πάρα πολλούς κινδύνους].

Είναι ο χαρακτήρας του κάθε ηγέτη να είναι φιλόδοξος, δηλαδή, να προσβλέπει με όλες τις ενέργειές του να κερδίσει την κρατική εξουσία. Ένας μη φιλόδοξος ηγέτης δεν είναι ηγέτης και είναι ένα επικίνδυνο άτομο για οπαδούς του: είναι ανόητος και δειλός. Θυμηθείτε τη...
δήλωση του Αρτούρο Βέλλα [1]: "Το κόμμα μας δεν θα είναι ποτέ ένα κυβερνών κόμμα". Με άλλα λόγια, θα είναι πάντα ένα κόμμα της αντιπολίτευσης. Όμως τι σημαίνει να προτείνει κανείς να μείνει για πάντα στην αντιπολίτευση; Αυτό σημαίνει ότι θέτει τη βάση για τις χειρότερες καταστροφές: το να ανήκεις στην αντιπολίτευση μπορεί να είναι βολικό για τους αντιπολιτευόμενους, αλλά δεν είναι "βολικό" [ανάλογα βέβαια με τη φύση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης] για τους αρχηγούς των κυβερνήσεων, οι οποίοι κάποια στιγμή θα πρέπει να εξετάσουν το θέμα της καταστροφής της αντιπολίτευσης και το σάρωμά της.

Το σινιάλο του Σεραφείμ


Του Γιάννη Μακριδάκη

Ο θάνατος ανθρώπων, οι οποίοι είχαν γίνει εν ζωή ευρύτερα γνωστοί από το όποιο έργο τους, αποτελεί πάντοτε ισχυρό σινιάλο προς την ανθρωπότητα που έπεται.

Ο τρόπος, η αιτία και η χρονική στιγμή του θανάτου αποτελούν τις βασικές παραμέτρους, με τις οποίες το οικοσύστημα προειδοποιεί τους ζώντες, τους δίνει ξεκάθαρα το νόημα της ζωής. Τους υπενθυμίζει πρώτα απ’ όλα το βασικό. Ότι ο άνθρωπος είναι πλάσμα φυσικό. Άρα διέπεται από τους όρους, τους ορισμούς και τους νόμους του οικοσυστήματος, όσο και αν το έχει ο ίδιος τελείως λησμονήσει.

Ας επικεντρωθούμε στην Ελλάδα και στα τελευταία χρόνια. Αυτά ακριβώς της λεγόμενης κρίσης του οικονομικού τεχνητού υποσυνόλου, εκ του οποίου “ανεχώρησαν” με προορισμό το αυθύπαρκτο υπερσύνολο, το οικοσύστημα, αρκετοί άνθρωποι ευρέως γνωστοί και διάσημοι, επίσης και αρκετοί παντελώς άσημοι, των οποίων όμως έγινε πασίγνωστη η αυτοχειρία τους και όλοι αυτοί οι θάνατοι δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ισχυρά σινιάλα, πιθανότατα όμως δίχως μεγάλο αριθμό αποδεκτών που τα συνειδητοποίησαν, αφού η ανθρωπότητα ποτέ στην ιστορική πορεία της δεν τα εξέλαβε ως τέτοια, ακριβώς επειδή δεν έχουν οι άνθρωποι κατανοήσει ακόμη ότι η ανθρωπότητα είναι ενιαίο σώμα απαρχής έως ότου θα υπάρχει και ότι ο καθένας από εμάς που την εκπροσωπεί και την εκφράζει σε κάθε της περίοδο, είναι ο ίδιος η ανθρωπότητα ολόκληρη, την καθορίζει ο συνειδητός ή ο ασυνείδητος τρόπος με τον οποίο ζει και ότι η “αναχώρηση” κάποιου συγχρόνου μας, μας αφορά όλους και όχι μόνο τους συγγενείς και τους φίλους αυτού.

Σχεδόν όλη η Ευρωζώνη μια αποικία χρέους


Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Η αποκαλυπτική απεικόνιση της διχοτόμησής της σε οφειλέτες και πιστωτές

Στο παρακάτω γράφημα αυτό, το οποίο έχουν επεξεργαστεί αναλυτές του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s, αποτυπώνεται ο απολογισμός της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη και της διαχείρισής της με επίκεντρο την Ελλάδα και τις άλλες χώρες που εντάχθηκαν σε μνημόνια ή άλλα προγράμματα προσαρμογής. Σε βάθος δεκαετίας, από το 2004 μέχρι φέτος, το κρατικό χρέος έγινε στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός τεράστιας αναδιανομής πλούτου ανάμεσα στις πιστώτριες και στις οφειλέτριες χώρες. Η Ευρωζώνη είναι πια καθαρά διχοτομημένη ανάμεσα 14 χώρες-οφειλέτες και ένα πυρήνα μόλις 4 χωρών-πιστωτών, με τη Γερμανία να κατέχει τη μερίδα του λέοντος σε καθαρό «ενεργητικό» εξωτερικού χρέους, δηλαδή απαιτήσεις στο εξωτερικό. Η Γαλλία, που το 2004 ήταν ανάμεσα στους πιστωτές, έχει περάσει ξεκάθαρα στις χώρες-οφειλέτες.