Μια συνέντευξη της Άντα Κολάου στην Ισπανία

Του Κώστα Λαπαβίτσα

Από την ίδρυσή της, στις 26 Ιουνίου 2014, η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» έχει ήδη συγκεντρώσει χιλιάδες υπογραφές που στηρίζουν την επιδίωξη να αλλάξει ριζικά το σημερινό μοντέλο της πόλης και να περάσει στην υπηρεσία των βασικών αναγκών της πλειοψηφίας. Από τη στιγμή που τα μέλη της κατέβασαν την πρόταση στις γειτονιές και άρχισαν να προσελκύουν νέους οπαδούς, άλλαξε και η πολιτική σκηνή της Καταλονίας.

Ανάμεσα στα πρόσωπα που ανέδειξε η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» ξεχωρίζει η Άντα Κολάου, γεννημένη στη Βαρκελώνη το 1974 και ψυχή της εξαιρετικά επιτυχημένης Πλατφόρμας για τις Υποθήκες (PAH) μέχρι το Μάιο του 2014, οπότε και ανακοίνωσε ότι θα πάψει να είναι η εκπρόσωπος της Πλατφόρμας. Τον Ιούνιο του 2014 δήλωσε ότι στηρίζει το 'Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη' ως αριστερή εναλλακτική λύση για την αυτοδιοίκηση της πόλης και είναι πιθανό να αναδειχθεί σε υποψήφια για τη Δημαρχία. Η Κολάου ενσαρκώνει τη δέσμευση μιας γενιάς που, συνδέοντας τους παλιούς με τους νέους κοινωνικούς αγώνες, έχει ως στόχο την αναγέννηση της δημοκρατίας και την αλλαγή της κοινοτικής ζωής μέσα από τα θεσμικά όργανα της Βαρκελώνης. Μόλις ένα μήνα μετά την ίδρυσή του, οι δημοσκοπήσεις φέρνουν το 'Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη' στην τρίτη θέση και όχι πολύ πίσω από το κυβερνητικό κόμμα CiU.

Τη συνέντευξη πήρε ο Àlex Romaguera για τη La Directa. Τη μετάφραση έκανε η Ελένη Νικολάου για το Xpressed. 

“Χωρίς μια μεγάλη κινητοποίηση και χωρίς κοινωνική αντίδραση δεν θα νικήσουμε ούτε θα υπάρξει δημοκρατία”

A.R.: Πέρασαν ήδη δύο βδομάδες από την παρουσίαση της πρωτοβουλίας «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη». Ποια είναι η εκτίμησή σας για την υποστήριξη που έλαβε;

Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι. Πρώτον, λόγω της συμμετοχής περισσότερων των 2.000 ατόμων, κάτι που ήταν πάνω από τις προσδοκίες μας, και ύστερα διότι οι οραματισμοί μας επιβεβαιώθηκαν με έναν καταιγισμό μηνυμάτων από ανθρώπους που θέλουν να συμμετάσχουν. Ένα γεγονός ιδιαίτερης αξίας για μας, δεδομένου ότι η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» δεν επιδιώκει να γίνει μια συμφωνία μεταξύ κομματικών ακρωνυμίων, αλλά ένας χώρος συνάντησης ανθρώπων που δεν είναι πολιτικά οργανωμένοι.

A.R.: Επίσης αναγκάσατε τους άλλους πολιτικούς φορείς να επανατοποθετηθούν. Μήπως αυτό δείχνει τις δυνατότητες της πρότασης;

Δείχνει ότι ήδη κερδίζουμε. Όλοι οι φορείς έχουν εκφραστεί και αναγνωρίζουν ότι η υπόθεση της πρωτοβουλίας «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» ανταποκρίνεται σ’ ένα πλειοψηφικό ρεύμα, σύμφωνα με το οποίο απαιτούνται πλατιές συγκλίσεις για κοινούς στόχους. Μετά από αυτό, ο δημόσιος διάλογος αρχίζει να αλλάζει. Με αυτήν την έννοια, ένας από τους υποψηφίους για τη δημαρχία της Βαρκελώνης από την ERC[1], ο Oriol Amorós, παρουσίασε τη διαδικασία «Επικεντρωνόμαστε στη Βαρκελώνη», προκειμένου να προσελκύσει νευραλγικούς κλάδους. Η ERC δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να διευκρινίσει γιατί δεν μπορεί να επαναλάβει τη συζήτηση της πρωτοβουλίας «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» πριν συμμαχήσει με την Convergència i Unió[2]. Ή πας με το παλιό καθεστώς ή δεσμεύεσαι για τους νέους τρόπους άσκησης πολιτικής που διεκδικούν οι πολίτες.

A.R.: Η παρουσίαση της πρωτοβουλίας «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» συγκέντρωσε όλα τα κόμματα και τα κινήματα που έχουν πιστέψει στην πρόταση. Πώς θα διαρθρωθεί αυτός ο τόσο ετερογενής χώρος;

Μέχρι στιγμής έχουμε συντάξει ένα κείμενο που συγκεντρώνει τις ποικίλες απόψεις που διατυπώνονται σε πολλούς κοινωνικούς χώρους σύγκλισης. Από τη μια πλευρά, η ανάγκη για μια δημοκρατική αναγέννηση με ένα συμβόλαιο τιμής που θα περιλαμβάνει πλαφόν στον μισθό των υψηλόβαθμων διοικητικών δημοσίων υπαλλήλων, έλεγχο των δημοσιονομικών και μηχανισμούς για την συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. Και από την άλλη, να αποκαταστήσουμε τα κοινωνικά και οικονομικά μέτρα που απορρέουν από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή τον «πόλεμο χωρίς σφαίρες» στον οποίο βρισκόμαστε, όπου ορισμένες ελίτ συσσωρεύουν όλο και περισσότερο πλούτο σε βάρος της πλειονότητας του πληθυσμού που εξαθλιώνεται.

A.R.: Έχοντας κάνει αυτή τη διάγνωση, ποια είναι η πρόκληση;

Από εδώ και πέρα, πρέπει να μιλήσουμε με όλους όσοι θέλουν να έρθουν μαζί για να καθορίσουμε τα επόμενα βήματα. Ναι, γνωρίζουμε ότι η σύγκλιση θα πρέπει να βασίζεται σε μια συγκεκριμένη συμμαχία προς την κατεύθυνση μιας ριζοσπαστικής και αντικαθεστωτικής προσπάθειας εκδημοκρατισμού της Βαρκελώνης με την ευρύτερη δυνατή έννοια. Δηλαδή την εμβάθυνση της ποιότητας της δημοκρατίας και τη διασφάλιση των βασικών αναγκών, όπως η στέγαση, η εκπαίδευση και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Γνωρίζουμε ότι αυτές οι λογικές δεν θα είναι εύκολο να εναρμονιστούν, γιατί υπάρχουν πολύ διαφορετικές πολιτικές παραδόσεις. Αλλά αφού το έχουμε ήδη καταφέρει στον δρόμο, πρέπει να είμαστε σε θέση να το κάνουμε και στους θεσμούς. Αυτό είναι το στοίχημα.

A.R.: Η CUP[3] εδώ και καιρό πραγματοποιεί συναντήσεις, όπως η Συνάντηση για τη Λαϊκή Ενότητα, η οποία πραγματεύεται αυτή την ανάγκη με τα κινήματα και τους κοινωνικούς αγώνες της πόλης. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό;

Εμείς πιστεύουμε ότι η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» έχει δύο ιδιαιτερότητες. Από τη μια πλευρά, απορρέει από μια πλατφόρμα πολιτών που δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα, ούτε έχουν πολιτικό προσανατολισμό, γεγονός που της επιτρέπει να προωθεί αυτή τη σύγκλιση. Η CUP, παρά την αναγνώριση ότι οι πρακτικές της είναι πιο προχωρημένες σε σχέση με τα άλλα κόμματα, έχει ως στρατηγική τη συγκέντρωση δυνάμεων μέσω της δημοτικής δράσης. Ως εκ τούτου, όπως και το Podemos («Μπορούμε»), η Proceso Constituyente (Συντακτική Διαδικασία) και άλλοι σχηματισμοί, δεν μπορεί να αποτελέσει τον κεντρικό πόλο αυτής της σύγκλισης, διότι στο πλαίσιο του κομματικού συστήματος φαίνεται να συνιστά ένα ακόμη πεδίο ανταγωνισμού. Πέρα από αυτό, ενώ οι σχηματισμοί αυτοί μοναδικό στόχο έχουν να επεκτείνουν την εκπροσώπησή τους, η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» θέλει να κερδίσει και φιλοδοξεί να το πετύχει.

A.R.: Η ICV[4] είναι ο άλλος παράγοντας στον οποίον όλοι έχουν στραμμένα τα μάτια τους, δεδομένου ότι εξέφρασε την επιθυμία να ενταχθεί στην πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη». Τι νομίζεις;

Η ICV είναι συνυπεύθυνη για μια πολύ αρνητική διαχείριση της Βαρκελώνης. Ωστόσο, μεγάλο μέρος των μελών της βρίσκονται σ’ αυτούς τους υφιστάμενους χώρους σύγκλισης, όπου επιδιώκεται πραγματική αλλαγή στις μορφές άσκησης πολιτικής. Το σημαντικό, λοιπόν, δεν είναι οι δηλώσεις, αλλά οι στόχοι και οι συγκεκριμένες πρακτικές. Θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την La Caixa ή οποιονδήποτε άλλον χρειάζεται για το πέρασμα της διαχείρισης του νερού στην αυτοδιοίκηση, και να τεθεί υπό δημοσιονομικό έλεγχο και έλεγχο μισθών, σύμφωνα με τις επιδιώξεις της πρωτοβουλίας «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη»; Πρέπει να το αποδείξει. Σε κάθε περίπτωση, αντί να επιρρίπτω ευθύνες, είμαι υπέρ της εστίασης σε κοινούς στόχους που μπορούμε να μοιραστούμε.

A.R.: Είναι μοναδική ευκαιρία;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια άνευ προηγουμένου νεοφιλελεύθερη επίθεση που απειλεί τη ζωή πολλών ανθρώπων. Και αυτό συμβαίνει στη Βαρκελώνη που, από την άλλη, διαθέτει μια μεγάλη δύναμη: είναι ως επί το πλείστον προοδευτική, έχει βιώσει σημαντικές καινοτομίες και πολλές γειτονιές της πρωταγωνίστησαν στις μεγαλύτερες κοινωνικές κατακτήσεις. Ένα DNA που δείχνει πως ο μετασχηματισμός είναι εφικτός, χωρίς να είναι αυτοκτονικός.

A.R.: Ορισμένοι θεωρούν ότι η συζήτηση περί αριστεράς-δεξιάς έχει ξεπεραστεί από τη σχέση ανάμεσα στους “από κάτω” και τους “από πάνω”. Θα μπορούσε αυτό να έχει ως αποτέλεσμα η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» να προσελκύσει φιλελεύθερους ή λιγότερο προοδευτικούς φορείς;

Οι ετικέτες «αριστερός» «δεξιός» δεν χρησιμεύουν πλέον σε τίποτα, όταν το PSC που εκπροσωπούσε την αριστερά, υιοθέτησε πλέον καθαρά νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν η σημαία που μπορεί σήμερα να ενώσει τους ανθρώπους είναι η σημαία της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και όχι της “αριστεράς”, η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» απορρίπτει τις ταμπέλες και θέλει να επικεντρωθεί σε στόχους και συγκεκριμένα μέτρα εφικτά σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Για παράδειγμα, το πέρασμα της διαχείρισης του νερού στην αυτοδιοίκηση, ο επαναπροσανατολισμός του τουρισμού, τα πρόστιμα στα κενά διαμερίσματα που κατέχουν οι τράπεζες και οι εταιρείες ακινήτων, ο περιορισμός των υψηλόμισθων διοικητικών, ή η διενέργεια αποφασιστικών για την πόλη δημοψηφισμάτων.

A.R.: Πρέπει να αποδομήσετε τη σημερινή Βαρκελώνη για να οικοδομήσετε μια ριζικά νέα;

Αυτό σχεδιάζουν ήδη πολλά δίκτυα στις γειτονιές που αντιτίθενται στο τουριστικό μοντέλο ή στις ιδιωτικοποιήσεις. Ως εκ τούτου, δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Και, επίσης, εδώ και καιρό οικοδομείται μια νέα Βαρκελώνη μέσα από συνεταιριστικές εμπειρίες της κοινωνικής οικονομίας ή της αυτοδιαχείρισης των εξοπλισμών, όπως το Ateneo Popular στο Nou Barris ή το Can Batlló. Αυτή η άλλη Βαρκελώνη υπάρχει ήδη και δείχνει ότι, με ελάχιστα μέτρα θα μπορούσαμε να επιτύχουμε μεγάλες μεταμορφώσεις που θα ωφελούσαν το σύνολο των πολιτών.

A.R.: Σε ποιο βαθμό η κυρίαρχη διαδικασία μπορεί να επισκιάσει τη δυναμική σας;

Εμείς είμαστε υπέρ του δικαιώματος να αποφασίζουμε, αλλά στ’ αλήθεια, όχι όπως η CiU, που ουδέποτε το εφάρμοσε. Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ναψηφίσουμε για το Ν-9, προσφεύγοντας και σε πολιτική ανυπακοή εάν είναι απαραίτητο, αλλά ενσωματώνοντας και άλλα επείγοντα προτάγματα. Διότι το δικαίωμα των ανθρώπων στην αυτοδιάθεση είναι τόσο βασικό όσο και το δικαίωμα στην υγεία ή στη δημόσια και ποιοτική εκπαίδευση. Ζητήματα για τα οποία μπορούν να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα με τους διαθέσιμους πόρους. Θα εργαστούμε, λοιπόν, ώστε να αποφασίζουμε για τα πάντα.

A.R.: Αν, τελικά, η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» κατέβει στις αυτοδιοικητικές εκλογές, και βγάλει επτά δημοτικούς συμβούλους, που απέχει πολύ από τους 22 που απαιτούνται για την επίτευξη απόλυτης πλειοψηφίας, θα έχει κερδίσει;

Η πρωτοβουλία «Να κερδίσουμε τη Βαρκελώνη» ήδη έχει πιέσει για να γίνουν πολλές μεταρρυθμίσεις, κάνοντας υποχωρήσεις ως προς τις δικές μας απαιτήσεις, πράγμα που μπορεί να επηρεάσει τις δημόσιες πολιτικές και, τελικά, να δημιουργήσει τη νέα ηγεμονία που επιδιώκουμε. Αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε το λάθος να αξιολογούμε μια νίκη μόνο με εκλογικούς όρους. Παρόλο που θεωρούμε ότι θα κερδίσουμε αριθμητικά , η νίκη δεν θα έρθει βγάζοντας 22 δημοτικούς συμβούλους, δεδομένου ότι τα λόμπι θα επιβάλουν την επιβράδυνση των μεγάλων οικονομικών αλλαγών. Θα θριαμβεύσουμε μόνο αν καταφέρουμε, αρχής γενομένης από σήμερα, να πετύχουμε μια μεγάλη κινητοποίηση των πολιτών. Μια αντίπαλη κοινωνική δύναμη χωρίς την οποία δεν θα υπάρξει νίκη, ούτε δημοκρατία.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] ERC: Esquerra Republicana de Catalunya (Δημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας)

[2] Convergència i Unió: καταλανική εθνικιστική εκλογική συμμαχία μεταξύ της Δημοκρατικής Σύγκλισης της Καταλονίας (CDC) και του μικρότερου ομόλογού της, της Δημοκρατικής Ένωσης της Καταλονίας (UDC). Μετά τις εκλογές της 25 Σεπτεμβρίου του 2012 συμμάχησαν με την ERC.

[3] CUP(Candidatura de Unidad Popular) είναι μια πολιτική οργάνωση με βάση τη συνέλευση, αριστερών και αυτονομιστών που δρα στην Καταλονία και τη Βαλένθια.

[4] ICV (Iniciativa per Catalunya Verds)