Ηλεκτρική ενέργεια: η λύση της κοινωνικοποίησης

Του Γιώργου Κολέμπα

Είχαμε αναφερθεί ξανά παλιότερα- με την «πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση» -στις εξελίξεις γύρω από την ενέργεια στην ανάρτηση: Η νέα κυβέρνηση και τα «κοινά»: Τι θα κάνει με την ηλεκτρική ενέργεια

Αυτό τον καιρό, Οι «θεσμοί», που έχουν αναλάβει την αξιολόγηση των πολιτικών του 3ου «μνημονίου», έχουν βάλει ξανά στο προσκήνιο των συζητήσεων, την ιδιωτικοποίηση της παραγωγής και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Την «απελευθέρωση» της ενέργειας και την πώληση εργοστασίων ή μέρους της ισχύος της ΔΕΗ ή και μέρους των δικτύων, σε ιδιώτες επενδυτές, στα πλαίσια των μνημονιακών πολιτικών. 

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η απελευθέρωση στον τομέα της ενέργειας είναι η λύση για να μην λειτουργεί η ΔΕΗ σαν μονοπώλιο. Η δημιουργία όμως ιδιωτικών εταιρειών στο χώρο, όπου και αν έγινε αυτό σε άλλα κράτη, δεν απέβη υπέρ του «κοινωνικού συνόλου», αλλά σχεδόν πάντα υπέρ των εταιρειών: ραγδαία αύξηση του κόστους παροχής των υπηρεσιών χωρίς απαραίτητα την ποιοτική αναβάθμισή τους. 

Το πρώτο βήμα για τη λύση του ενεργειακού προβλήματος και της χώρας θα ήταν -με την ευκαιρία της απελευθέρωσης- η μεταβίβαση της υποχρέωσης του ενεργειακού εφοδιασμού των πολιτών στους ΟΤΑ και η δημοτικοποίηση-κοινωνικοποίηση της παραγωγής της ενέργειας και των τοπικών ενεργειακών δικτύων.

Οι ΟΤΑ είναι η πλέον κατάλληλη σημερινή δομή για τον ενεργειακό σχεδιασμό στην περιοχής τους. Ο ενεργειακός εφοδιασμός μπορεί και αξίζει να γίνει το αποφασιστικό πεδίο επιχειρηματικής δράσης των δημοτικών-διαδημοτικών επιχειρήσεων. Με την προϋπόθεση φυσικά ότι θα υπάρχει κοινωνικός έλεγχος από τη μεριά των πολιτών-δημοτών, ώστε οι δημοτικές-διαδημοτικές επιχειρήσεις να έχουν ως στόχο την ικανοποιητική παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών στους πολίτες της περιοχής και δεν θα μοιάζουν στην επιχειρηματική τους πολιτική με το ενεργειακό μονοπώλιο της ΔΕΗ ή των άλλων ιδιωτικών εταιρειών. 

Η λειτουργία των τοπικών ενεργειακών δικτύων μπορεί να εξασφαλίσει ένα, χαμηλό μεν, αλλά καθαρό οικονομικό όφελος για τους δήμους. Αυτό μπορεί να είναι λίγο για μία μεγάλη εταιρεία, αρκετό όμως για έναν δήμο. Υψηλότερες αποδόσεις προέρχονται από τη λειτουργία ιδίων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. 

Με την απελευθέρωση των αγορών, οι δήμοι και οι δημότες -χωρίς δικές τους μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας- είναι εκτεθειμένοι στη διαμόρφωση των τιμών απ΄ τα ενεργειακά μονοπώλια. Με την ανάληψη της λειτουργίας των δικτύων από μία δημοτική επιχείρηση αναμένονται πάντα φθηνότερες τιμές ρεύματος για τους δημότες. Επιπλέον, πόροι από τη λειτουργία των δικτύων μπορούν να καλύψουν τα έξοδα σε άλλους τομείς παροχής υπηρεσιών εκ μέρους του δήμου, οι οποίοι θα είναι ελλειμματικοί, όπως συνήθως ο τομέας της πρόνοιας κ.ά.

Ένας ΟΤΑ, ο οποίος έχει στην κυριότητά του τα τοπικά ενεργειακά δίκτυα, έχει πλέον αυξημένες δυνατότητες να σχεδιάσει και να ξεκινήσει τον ενεργειακό αναπροσανατολισμό στην περιοχή του, ο οποίος θα στηρίζεται στην αξιοποίηση Ήπιων Πηγών Ενέργειας, με την οικοδόμηση αποκεντρωμένων ενεργειακών υποδομών, ακόμα και στα σπίτια των δημοτών. Εδώ μπορεί να παίξουν μεγάλο ρόλο για την ενεργειακή αυτάρκεια των νοικοκυριών, οι πατέντες και οι συσκευές π.χ. της ομάδας του Πέτρου Ζωγράφου (που υποστηρίζει και επιδιώκει να θέσει στη διάθεση των πολιτών τη δυνατότητα αυτοπαραγωγής υδρογόνου και ηλεκτρικού ρεύματος από νερό και κράμα υλικών δια συντονισμού υψηλών συχνοτήτων στα σπίτια: http://www.hellagen.gr/), καθώς και καμπάνιες εξοικονόμησης ενέργειας από τους δήμους.

Δήμοι οι οποίοι δημοτικοποιούν τα τοπικά ενεργειακά δίκτυα-τα οποία έχουν στηθεί σε δημοτική γη και δρόμους, χωρίς καμία αποζημίωση από τη ΔΕΗ- καθώς και τον ενεργειακό εφοδιασμό με δικές τους ενεργειακές μονάδες παραγωγής, με δικές τους δια-δημοτικές επιχειρήσεις, είναι η πλέον κατάλληλη βαθμίδα κοινωνικής οργάνωσης και δημόσιας διοίκησης, προκειμένου να επιτευχθεί η κοινωνικοποίηση της ενέργειας. Αρκεί βέβαια οι δήμοι να μετατραπούν σε δομές πραγματικής αυτοδιοίκησης και αυτοκυβέρνησης με άμεση δημοκρατία και να μην μείνουν σαν δομές του «Καλλικρατικού» περιφερειακού κράτους των δημάρχων και αντιδημάρχων, που είναι σήμερα.

Αν η Κυβέρνηση πιεζόταν να ακολουθήσει αυτό το δρόμο «απελευθέρωσης» της ενέργειας, τότε η ΔΕΗ αναγκαστικά θα προχωρούσε και αυτή σε αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής, καθώς και στο κλείσιμο των λιγνητικών εργοστασίων της.

Συνοπτικά η πρόταση για την κοινωνικοποίηση της παραγωγής-διανομής ενέργειας είναι η εξής:

α) Προς τους ΟΤΑ:

Επιδίωξη ενεργειακής αυτοδυναμίας μέσω ενεργειακού εφοδιασμού από δημοτικές-διαδημοτικές επιχειρήσεις, που παράγουν ηλεκ. ενέργεια από ΑΠΕ, από Νερό (συσκευές Ζωγράφου, υδρογόνου) ή από εφαρμογές δέσμευσης της ελεύθερης ενέργειας (ανάγκη έρευνας σε αυτό το πεδίο), αγοράζουν από τον διαχειριστή του Δικτύου Υψηλής Τάσης( ΥΤ) το ποσοστό της ενέργειας που ακόμα δεν παράγουν οι ίδιες, κατέχουν τα τοπικά δίκτυα ΜΤ-ΧΤ και διαχειρίζονται τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές της περιοχή τους.

β) Προς τον διαχειριστή του δικτύου ΥΤ

Ένα αποκεντρωμένο, βασισμένο στα μικρής κλίμακας ενεργειακά συστήματα, κοινωνικά-κοινοτικά ελεγχόμενο μοντέλο ήπιων μορφών ενέργειας. Ο ρόλος του κράτους θα ανάγεται στον συντονισμό των περιφερειακών, δημοτικών και των συνεταιριστικών μορφών παραγωγής και διαχείρισης της ενέργειας, στον εκσυγχρονισμό του δικτύου μεταφοράς, διανομής και εξαγωγής ενέργειας και στην επίβλεψη της απο-εμπορευματικοποίησης της ενέργειας. 

Ο Διαχειριστής του δικτύου της επικράτειας να δεσμευτεί για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων( να μη θεωρεί και να μην επιδοτεί το φυσικό αέριο σαν «πράσινη ενέργεια»), ώστε να είναι συνεπής σε σχέση με την κλιματική αλλαγή και τη προστασία του περιβάλλοντος, να δεσμευτεί για την ανάπτυξη και την προώθηση της ηλιακής, αιολικής, γεωθερμικής, της ενέργειας του υδρογόνου, τη στήριξη της ενεργειακής διαφοροποίησης και της εξοικονόμισης ενέργειας, την επίτευξη ενεργειακής αυτάρκειας.

γ) Προς τους πολίτες-δημότες:

Εγκατάσταση φ/β συστημάτων από όσους έχουν τη δυνατότητα στις στέγες και ταράτσες των σπιτιών, στις στέγες των αγροτικών υπόστεγων και αποθηκών, σε μη παραγωγική γη. Εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών σε ευνοϊκά σημεία μη παραγωγικής γης. Εγκατάσταση συσκευών υδρογόνου στα νοικοκυριά, από τη στιγμή που ολοκληρωθεί η τεχνολογία τους. Δημιουργία για αυτούς τους σκοπούς μη κερδοσκοπικών εταιρειών, εταιρειών λαϊκής βάσης, συνεταιρισμών κοινωνικής οικονομίας για την προώθηση των αντίστοιχων τεχνολογιών και εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας και διάθεσή της στα τοπικά δημοτικά δίκτυα ή σε αυτόνομα συστήματα για τα νοικοκυριά.

Η Ομάδα πολιτών και επιστημόνων που στηρίζουν τις εφευρέσεις του Πέτρου Ζωγράφου για παράδειγμα, θα μπορούσε να κινηθεί πρώτη προς αυτήν την κατεύθυνση και να στήσει έναν συνεταιρισμό κοινωνικής οικονομίας για την προώθηση της εφεύρεσης σε νοικοκυριά που τους έχει διακοπεί η πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα από το δίκτυο.

www.topikopoiisi.eu

ΣΧΟΛΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ: Πολύ αξιόλογη και προς το συμφέρον της πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών η πρόταση του συντάκτη που αφορά τον σημαντικότατο τομέα της ενεργειακής πολιτικής.Νομίζουμε όμως οτι στην παρούσα συγκυρία των μνημονιακών δεσμεύσεων και της κατοχής της χώρας απο τήν τοκογλυφική "μαφία" των  "θεσμών" δεν είναι ,ούτε κατά διάνοια" εφαρμόσιμη...Προηγείται ο αγώνας για ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ!!!!