Σάββατο 18 Απριλίου 2015

Αξιολόγηση: η μεταρρυθμιστική μπαλαφάρα (ή πως διέλυσαν τον Δημόσιο τομέα)


Μπορεί η αριστερή μας κυβέρνηση να πάγωσε τα πλάνα τού Κυριάκουλα αλλά φαίνεται ότι η ιδέα τής αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων και των υπηρεσιών τού δημοσίου παραμένει ζωντανή και, κατά πάσα πιθανότητα, η υλοποίησή της θα επιστρἐψει από την πίσω πόρτα. Πώς αλλοιώς να ερμηνεύσει κάποιος την δήλωση-δέσμευση Βαρουφάκη προς τους "θεσμούς" (με το γνωστό e-mail) περί σύνδεσης των μισθών με την αποδοτικότητα και περί αξιολόγησης και κινητικότητας των εργαζομένων; Και ποιό άλλο συμπέρασμα να βγάλει κανείς από την δήλωση Κατρούγκαλου ότι "είμαι υπέρ ενός συστήματος αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων που θα συνδέεται με την αποδοτικότητα και την υπηρεσιακή τους εξέλιξη. Γιατί να μη δώσω στους τρεις καλύτερους από τους δέκα κάτι παραπάνω;" ή την άλλη δήλωσή του ότι "θα προωθηθεί η αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα όχι ως φερετζές απολύσεων όπως η προηγούμενη αλλά ως εργαλείο αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση";

Σχόλιο εν παρενθέσει: Κατά την άποψή μου, δεν τίθεται ζήτημα να πάρουν "οι τρεις καλύτεροι από τους δέκα κάτι παραπάνω" αλλά να πάρουν οι υπόλοιποι εφτά κάτι παρακάτω. Διάβολε, δημοσιονομικό μέτρο είναι η αξιολόγηση, οικονομία επιδιώκει. Εξ ου άλλωστε και οι διαθεσιμότητες. Κλείνει η παρένθεση.

Εν όψει, λοιπόν, της αναμενόμενης "αριστερής εκδοχής" της αξιολόγησης, νομίζω ότι είναι καλό να ρίξουμε μια διεισδυτική ματιά σε τούτο το φρούτο, το οποίο άρχισε να ευδοκιμεί κάπου στις αρχές τού 2010, μαζί με το πρώτο μνημόνιο. Τότε ήταν που βγήκε ο υπουργός εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης και δήλωσε (με εμφανή απόγνωση) ότι "το δημόσιο δεν γνωρίζει πόσους υπαλλήλους έχει".

Αυτό ήταν! Η συζήτηση άνοιξε και τα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια έπιασαν αμέσως στασίδι για να αβαντάρουν την κυβέρνηση. Πρώτη τους δουλειά ήταν να απαντήσουν στην απορία τού Ραγκούση. Με την γνωστή τους (φυσικά!) τεκμηρίωση, αποκάλυψαν σε όλους μας ότι υπάρχουν ένα εκατομμύριο δημόσιοι υπάλληλοι. Ένα εκατομμύριο! Εμ, τώρα εξηγούνταν όλα για το πως μπατιρίσαμε ως χώρα και για το πως καταντήσαμε να ζητάμε βοήθεια από την τρόικα. Το δάχτυλο τεντώθηκε κι έδειξε τους φταίχτες: οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Όμως, όπως δείξαμε στην πρόσφατη σειρά τεσσάρων σημειωμάτων μας με γενικό τίτλο "Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα", η απογραφή που ακολούθησε δεν κατάφερε να ανακαλύψει πάνω από 768.000 "μισθοδοτούμενους από το δημόσιο". Για την οικονομία της κουβέντας, ας παραβλέψουμε το ότι άλλο πράγμα είναι ο "μισθοδοτούμενος από το δημόσιο" και άλλο ο "δημόσιος υπάλληλος" κι ας πάμε παρακάτω.

Κατ' αρχάς, όταν ο Ραγκούσης έλεγε ότι δεν ήξερε πόσους υπαλλήλους έχει το δημόσιο, ψευδόταν ανερυθριάστως. Πώς δεν ήξερε; Κάποια κωλοϋπηρεσία, με κάποιον κωλοϋπολογιστή, μέσω κάποιου κωλοπρογράμματος μισθοδοσίας υπολόγιζε κάθε μήνα τους μισθούς τους, τους οποίους και κατέθετε στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς κάθε δεκαπέντε μέρες. Απ' όσο γνωρίζω, έτσι πληρώνονται οι μισθοί. Το σύστημα "λεφτά στο φακελλάκι" έχει καταργηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Πόσο δύσκολο ήταν να πατήσει κάποιος ένα κουμπί σ' αυτόν τον κωλοϋπολογιστή και να μάθει πόσοι άνθρωποι πληρώνονταν;

Και όμως, ο Ραγκούσης το είπε. Και τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης ανέλαβαν να βοηθήσουν στο στήσιμο της πλεκτάνης. Και το πόπολο πιάστηκε στην φάκα κι άρχισε να πιπιλάει την καραμέλλα. Μια καραμέλλα τόσο γλυκειά ώστε, λίγα χρόνια αργότερα, την πιπίλησε κι ο Σαμαράς. Την Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2013, ο τότε πρωθυπουργός δεν δίστασε να δηλώσει (στην περιβόητη συνέντευξή του στον Γιάννη Πρετεντέρη): "Όταν έγινα Πρωθυπουργός δεν υπήρχε καταγραφή αξιόπιστη για το πόσοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι". Όταν ο Σαμαράς ξεστόμιζε αυτό το ψέμα, οι μισθοδοτούμενοι από το δημόσιο είχαν πέσει κάτω από τις 680.000...

Παράλληλα και με αφορμή τους "υπεράριθμους" εργαζόμενους, ξεκίνησε και μια άλλη μεγάλη συζήτηση για την αξιολόγηση των οργανισμών, των υπηρεσιών και των δομών τού δημοσίου. Τότε ήταν που ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θεόδωρος Πάγκαλος ανέθεσε στην Deloitte την μελέτη για την οποία κάναμε πρόσφατα λόγο σε τούτο το ιστολόγιο. Κι αν εκείνη την -ο θεός να την κάνει- μελέτη την πληρώσαμε "μόλις" 120.000 ευρώ, τί να πει κανείς για μια άλλη μελέτη για την οποία καταβάλαμε έξι ολόκληρα εκατομμύρια; Η εν λόγω μελέτη κρίθηκε απαραίτητη για να καταρτιστεί ο "Υγειονομικός Χάρτης" της χώρας αλλά, μόλις αυτός ο Χάρτης δόθηκε στην δημοσιότητα, σηκώθηκε στο πόδι ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, χαρακτηρίζοντάς τον ωςτερατούργημα. Ο θόρυβος που ακολούθησε, αποκάλυψε ότι τα στοιχεία τής μελέτης ήσαν εκτός πραγματικότητας. Αποτέλεσμα: το υπουργείο υγείας αναγκάστηκε να αποσύρει τον Χάρτη. Λεπτομέρεια: η εταιρεία που υλοποίησε την μελέτη, σχολίασε τα λανθασμένα στοιχεία ως... ανθρώπινο λάθος!



Φυσικά, κανένα ανθρώπινο λάθος δεν έγινε. Σ' αυτές τις περιπτώσεις, τα πράγματα γίνονται ανάποδα. Αντί να ζητήσουμε μια μελέτη προκειμένου να δούμε τι πρέπει να κάνουμε, φτιάχνουμε μια μελέτη που να δικαιολογεί όσα θέλουμε να κάνουμε. Σύμφωνα με τα πορίσματα αυτής της -ο θεός να την κάνει- μελέτης, το υπουργείο υγείας θα μπορούσε να κλείσει 40-50 νοσοκομεία σε όλη την χώρα, θεωρώντας την λειτουργία τους ως απλή σπατάλη. Κι αυτό επειδή η εν λόγω -ο θεός να την κάνει- μελέτη "ξέχασε" να υπολογίσει τις ανάγκες υγείας του κόσμου που εξυπηρετούσε κάθε μονάδα υγείας. 

Τα ίδια έγιναν και με τις περίφημες "αξιολογήσεις δομών" που έκαναν εσωτερικά τα διάφορα υπουργεία, με την επίβλεψη του υπουργείου διοικητικής μεταρρύθμισης. Εκεί, βέβαια, και σωστά στοιχεία πήραμε και δεκάρα δεν πληρώσαμε (απόδειξη ότι οι "άχρηστοι" και "τεμπέληδες" υπάλληλοι κάνουν καλά την δουλειά τους δίχως να εισπράττουν εκατομμύρια), μόνο που αυτά τα στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν με τον τρόπο που προαναφέραμε, δηλαδή ως δικαιολογία για την πολιτική που η κυβέρνηση ήθελε να ακολουθήσει. Ποιά πολιτική; Μείωση των δομών του δημοσίου κατά 30% σε πρώτη φάση και κατά 45% σε δεύτερη!
.......................................................................................................................................................
Αφού, λοιπόν, στόχος ήταν να διαλυθεί ο δημόσιος τομέας, άρχισε η γιούργια. Με "επιστημονικό" τρόπο, πάντα. Για παράδειγμα: υπηρεσία με έναν υπάλληλο κι έναν προϊστάμενο δεν μπορεί να παράγει έργο, άρα κλείνει. Έτσι, απλά και όμορφα. Ούτε για ποιον λόγο την φτιάξαμε αυτή την υπηρεσία ρωτήσαμε, ούτε αν θα έπρεπε να παράγει έργο σκεφτήκαμε, ούτε μήπως θα έπρεπε να την στελεχώσουμε με περισσότερα άτομα ώστε να δουλέψει σωστά αναρωτηθήκαμε. Παρεμπιπτόντως, τέτοια ακριβώς υπηρεσία ήταν η επιθεώρηση εργασίας στην Λευκάδα, την οποία κλείσαμε γιατί δεν μπορούσε να παράξει έργο με δυο άτομα κι αφήσαμε τα κάθε λογής λαμόγια του νησιού να εκμεταλλεύονται άφοβα τους εργαζόμενους.

Με παρόμοιες ηλίθιες δικαιολογίες έκλεισαν και πολλές ΔΟΥ, υποχρεώνοντας π.χ. τους τσιριγώτες να "πετιούνται" πλέον ως τον Πειραιά ή τους συριανούς να κάνουν εκδρομή στην Ραφήνα για να εξυπηρετηθούν (προφανώς, αυτά τα ταξίδια κοστίζουν λιγώτερο από την διατήρηση κανονικών ΔΟΥ σε Κύθηρα και Σύρο). Με εξ ίσου ηλίθιες δικαιολογίες έκλεισαν και σχολεία σε απομακρυσμένες περιοχές, υποχρεώνοντας τους μαθητές να διανύουν τεράστιες αποστάσεις καθημερινά. Και με τέτοιες πανηλίθιες δικαιολογίες έκλεισαν δασικές υπηρεσίες, ειρηνοδικεία, κέντρα υγείας κλπ κλπ.

Τα ίδια και χειρότερα έγιναν σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Το υπουργείο παιδείας είχε ως δεδομένο (βάσει ποιάς μελέτης, αλήθεια;) την απομάκρυνση 1.350 διοικητικών υπαλλήλων. Έφτιαξε, λοιπόν, κάποιους "δείκτες" και ζήτησε από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να αντιστοιχίσουν το προσωπικό τους. Έλα, όμως, που από την αντιστοίχιση δεν μαζεύτηκαν 1.350 περισσευούμενοι! Ε, και; Σιγά μη κώλωσε το υπουργείο. Τί έκανε; Απλούστατο: άλλαξε τους δείκτες! Η αρμόδια "Ομάδα Διοίκησης Έργου" θεώρησε ότι αρκούν 1,5 διοικητικός υπάλληλος ανά 100 φοιτητές (διεθνής αναλογία: 7-10 ανά 100) και ένας διοικητικός υπάλληλος ανά 100 μέλη διδακτικού-επιστημονικού προσωπικού (διεθνής αναλογία: 70-110 ανά 100!). Λεπτομέρεια: η εν λόγω "αρμόδια" ΟΔΕ δεν απετελείτο από αρμόδιους επιστήμονες αλλά από τους τέσσερις γενικούς γραμματείς τού υπουργείου παιδείας(!!), καθ' όσον ουδείς γνωρίζει καλύτερα τέτοια ζητήματα από έναν πολιτικό χαρτογιακά.


Πάμε παρακάτω. Σύμφωνα με τον Ραγκούση, το κράτος δεν ήξερε πόσους υπαλλήλους έχει. Πάει καλά. Τότε, πώς διάβολο συμφωνήσαμε με την τρόικα (κι αυτό είναι γραμμένο στα μνημόνια) να διώξουμε 25.000 πλεονάζοντες υπαλλήλους πριν καν αρχίσει οποιαδήποτε αξιολόγηση; Με βάση ποιά μελέτη προέκυψε αυτό το νούμερο; Με βάση ποιά μελέτη αποφασίστηκε η συρρίκνωση των δημόσιων δομών κατά 30% στην αρχή και κατά 45% στην συνέχεια; Ποιά αξιολόγηση έβγαλε πλεονάζον προσωπικό στα νοσοκομεία, όπου η έλλειψη προσωπικού βγάζει μάτια; Ποιά αξιολόγηση έβγαλε πλεονάζον προσωπικό στις ΔΟΥ, την στιγμή που οι έλεγχοι είναι σχεδόν ανύπαρκτοι λόγω έλλειψης εφοριακών; Ποιά αξιολόγηση έβγαλε πλεονάζον προσωπικό στις επιθεωρήσεις εργασίας, ενώ οργιάζει η ανασφάλιστη εργασία; Ποιά αξιολόγηση έβγαλε πλεονάζον προσωπικό στον ΟΑΕΔ, σε μια περίοδο που η ανεργία αυξάνεται συνεχώς; Ποιά αξιολόγηση έβγαλε πλεονάζον προσωπικό στην μέση εκπαίδευση, την ώρα που ο Λοβέρδος ζητούσε από τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς να δουλέψουν εθελοντικά; Τί ρωτάω τώρα, θα μου πείτε... και θά 'χετε και δίκιο.

Κι ενώ ζούσαμε τέτοιες ομορφιές, βγήκε η κυβέρνηση Σαμαρά να ανακοινώσει την σύσταση Κυβερνητικού Συμβουλίου Μεταρρυθμίσεων (άλλη ομορφιά αυτή). Και βγήκε κι ο Κυριάκουλας να μιλήσει για την αναγκαιότητα των αξιολογήσεων ενώ από πίσω προέβαινε σε τυφλές (οριζόντιες) απολύσεις. Και βγήκε και το Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρυθμίσεων να μιλήσει για νέα οργανογράμματα όλων των υπουργείων (μόνο που αυτά τα οργανογράμματα δεν ήταν ανακοινώσιμα στους εργαζόμενους!), τα οποία -υποτίθεται πως- βασίζονταν σε εκθέσεις αξιολόγησης (μόνο που κανένας δεν είδε ποτέ αυτές τις εκθέσεις, οι οποίες είναι μάλλον ανύπαρκτες). Και ξαναβγήκε ο Κυριάκουλας να ανακοινώσει δυο ανοιχτούς διαγωνισμούς (με χρήματα του ΕΣΠΑ, βέβαια) για τα έργα "Αναδιοργάνωση Δομών της Κεντρικής Διοίκησης" (3 εκατ. ευρώ) και "Αναδιοργάνωση Εποπτευόμενων Φορέων" (10 εκατ. ευρώ). Δεν ξέρουμε για ποιες τσέπες προορίζονταν αυτά τα εκατομμύρια αλλά ξέρουμε ότι αυτά τα έργα έχουν χρονοδιάγραμμα μέχρι τα τέλη του 2015, οπότε για ποιόν λόγο γίνονται εφ' όσον οι αποφάσεις έχουν ήδη παρθεί; Προφανώς, για να δικαιολογήσουν εκ των υστέρων αυτές τις αποφάσεις.

Δεν ξέρω πώς αντιδράσατε με τα 3+10 εκατομμύρια που μόλις ανέφερα αλλά σας πληροφορώ ότι αυτά είναι ψίχουλα. Η μπίζνα που λέγεται "αναδιάρθρωση του δημοσίου" έχει πολύ περισσότερο χαρτί. Για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Διοικητική Μεταρρύθμιση" προβλέφθηκαν 631 εκατομμύρια από τα λεφτά του ΕΣΠΑ. Κι επειδή σ' αυτά τα προγράμματα το ΕΣΠΑ συμμετέχει το πολύ κατά 50%, βάλτε άλλα τόσα ως δημόσια δαπάνη και καμαρώστε το νουμεράκι. Αυτό το ποσό προορίζεται για (α) εταιρείες συμβούλων (τύπου "Παφ, Πουφ και Σία"), (β) εταιρείες δημοσκοπήσεων (αυτές ντε, που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη μέσα από στημένα γκάλλοπ) και (γ) Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης (καθ' όσον οι κανονισμοί προβλέπουν ότι ένα ποσοστό από τις επιχορηγήσεις του ΕΣΠΑ πρέπει να διατίθεται για την προβολή τού έργου τής Ευρωπαϊκής Ένωσης).


Ωραίο; Αμ, έχω και ωραιότερο. Άραγε, πόση οικονομία θα κάνει το κράτος από όλο αυτό το πογκρόμ; Σύμφωνα με τον Σταϊκούρα ["Δημόσιοι υπάλληλοι:μύθοι και πραγματικότητα (3)"], μιλάμε για 100 εκατομμύρια σε βάθος πενταετίας. Δηλαδή, τι; Χαλάσαμε 1,2+ δισεκατομμύρια για να κερδίσουμε 100 εκατομμύρια; Δεν μπορεί! Κάτι δεν υπολογίζω σωστά...

Πριν κλείσω, επιβάλλεται να προσθέσω μερικές ακόμη παρατηρήσεις:

(α) Οι "αυστηροί γερμανοί" της Task Force, που ήρθαν για να μας σώσουν με τις συμβουλές τους, κονόμησαν μια χαρά από την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου. Μόνο από τιςαλλαγές στον ΕΟΠΠΥ, οι αλεμανοί (κατά Ζουράρι) σύμβουλοι πήραν 4,5 εκατομμυριάκια.

(β) Οι εταιρείες συμβούλων, οι οποίες πληρώθηκαν αδρά για να "συμβουλεύσουν" την διάλυση του κράτους, έχουν κι άλλους πελάτες πλην του ελληνικού δημοσίου. Απ' αυτούς πληρώνονται για να τους βοηθήσουν να αναλάβουν τις δουλειές που το ελληνικό δημόσιο εγκαταλείπει και εκχωρεί σε ιδιώτες, κατόπιν δικών τους "συμβουλών". Παράνομο; Όχι, φυσικά. Άρα και ηθικό.

(γ) Τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης, εφ' όσον μπουκώνουν με χρήματα του ΕΣΠΑ, είναι λογικό να συμπαραστέκονται στην οποιαδήποτε εξουσία προωθεί προγράμματα σαν αυτό της "Διοικητικής Μεταρρύθμισης". Άσχετα με το πόσο αριστερό ή δεξιό πρόσημο έχει αυτή η εξουσία.

Τελειώνω. Φυσικά, στο ερώτημα αν όλα ήσαν άψογα στην λειτουργία τού δημοσίου, η απάντηση είναι "όχι" και στο ερώτημα αν σ' αυτή την λειτουργία έπρεπε να αλλάξουν πολλά, η απάντηση είναι "ναι". Όμως, στο ερώτημα "τι να κάνω που με πονάει το χέρι μου;", η απάντηση δεν μπορεί να είναι"κόψε το". Κι εν πάση περιπτώσει, για το αν πράγματι πρέπει να το κόψω, θα απευθυνθώ σε χειρουργό. Όχι σε σκιντζή κομπογιαννίτη.

Σημείωση:

Η ιδέα και πολλά από τα στοιχεία των δυο τελευταίων σημειωμάτων αντλήθηκαν από το άρθρο "Για ποια αξιολόγηση του δημοσίου μιλάτε κύριε Μητσοτάκη;" (6/11/2013) της Δέσποινας Κουτσούμπα, μέλους του Δ.Σ. (και πρώην προέδρου) του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και νυν περιφερειακής συμβούλου Αττικής, εκλεγμένης με την παράταξη της ΑντΑρΣυΑ.

Κι επειδή δεν βλάφτει και λίγο κουτσομπολιό, ας συμπληρώσω ότι (α) η Δέσποινα Κουτσούμπα είναι πρώτη εξαδέλφη τού γ.γ. του ΚΚΕ και (β) τις προάλλες η Άννα Παναγιωταρέα κατέθεσε αγωγή κατά της Δέσποινας Κουτσούμπα για "συκοφαντική δυσφήμιση δια του τύπου".

(μπαλαφάρα: Λέξη φτιαγμένη από το όνομα ενός πλανόδιου θεατρίνου των αρχών του περασμένου αιώνα, ονόματι Μπαλάφας. Ο Μπαλάφας είχε δικό του θίασο [μπουλούκι] και ανέβαζε δικές του κωμωδίες, οι οποίες στηρίζονταν στις χοντράδες,στην αθυροστομία και στην ακατάσχετη πολυλογία. Έτσι, κάθε θεατρική παράσταση που είχε τέτοια χαρακτηριστικά, άρχισε να αποκαλείται μπαλαφάρα ή -σπανιώτερα- μπαλάφα. Στην εξέλιξή της, η λέξη έφτασε να σημαίνει μεγαλοστομία, αερολογία, μπουρδολογία, μπαρούφα και, γενικά, κάτι πομπώδες που λέγεται ή γίνεται μόνο για εύκολο εντυπωσιασμό. Με την ευκαιρία, να σημειώσουμε ότι στα κυπριακά χρησιμοποιείται ευρύτατα ο όροςλαφαζανιά, από το λαφαζάνης, που σημαίνει μπουρδολόγος.
)

Πηγή:http://teddygr.blogspot.gr/2015/04/2_17.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.