Ο κανόνας του χρυσού

Του Άρη Οικονόμου*

«Η ετήσια εξόρυξη χρυσού ύψους 1,5% αποκλείει τον πληθωρισμό, προσδιορίζοντας ουσιαστικά έναν ιδανικό, παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης. Ο κανόνας τον χρυσού ωφελεί την πραγματική οικονομία, ενώ ζημιώνει τη χρηματοπιστωτική - «πνίγει» δηλαδή το κερδοσκοπικό τέρας.

Εάν ολόκληρος ο πλανήτης είχε αποδεχθεί τον κανόνα του χρυσού, θα ήταν κυριολεκτικά αδύνατη η διεξάγω}^ στρατιωτικών, συμβατικών πολέμων - επειδή δεν θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν. Αδύνατοι θα ήταν και οι οικονομικοί πόλεμοι στη σημερινή τους μορφή, αφού δεν θα υπήρχαν τα χρηματοπιστωτικά όπλα μαζικής καταστροφής - επίσης οι συναλλαγματικοί πόλεμοι, αφού δεν θα ήταν εφικτές οι τεχνητές μειώσεις των ισοτιμιών των νομισμάτων**.

Άρθρο

Στην απλή. «καθαρή» του μορφή, χαρακτηρίζεται ως «κανόνας» του χρυσού η 100% αντιστοιχία των νομισμάτων που κυκλοφορούν, με μία ορισμένη ποσότητα του κίτρινου μετάλλου - την οποία διατηρεί στα θησαυροφυλάκια του ο «οργανισμός» που τα εκδίδει.

Για παράδειγμα, εάν καθοριστεί πως μία ουγγιά χρυσού κοστίζει (αντιστοιχεί με) 1.300 δολάρια τότε, εάν η κεντρική τράπεζα που εκδίδει τα δολάρια, η Fed στην προκειμένη περίπτωση, έχει στα θησαυροφυλάκια της μόλις μία ουγγιά χρυσού, θα μπορεί να εκδίδει, να θέτει σε κυκλοφορία δηλαδή, μόνο 1.300 δολάρια.

Αυτό σημαίνει με τη σειρά του ότι, όλα τα δολάρια που κυκλοφορούν, θα μπορούν να αντικαθίστανται με ανάλογη ποσότητα χρυσού, με κριτήριο την ισοτιμία που έχει καθοριστεί. Επομένως, στο «σύστημα του χρυσού», το δολάριο ή όποιο άλλο νόμισμα εφαρμόζει τον κανόνα, έχει τη μορφή ενός «τίτλου ιδιοκτησίας» - ο οποίος εξασφαλίζει το δικαίωμα στον κάτοχο του, να το ανταλλάσσει όποτε θέλει με μία ορισμένη ποσότητα χρυσού.

Για σύγκριση, τα σημερινά χαρτονομίσματα χωρίς αντίκρισμα (Fiat money), δεν ανταλλάσσονται με τίποτα -οπότε, ο «οργανισμός» που τα εκδίδει, η εκάστοτε κεντρική τράπεζα, δεν έχει απολύτως καμία υποχρέωση απέναντι στους ιδιοκτήτες τους. Ακριβώς για το λόγο αυτό, η αξία τους στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στην εμπιστοσύνη μεταξύ των συναλλασσομένων - στο ότι δηλαδή θα γίνουν «de facto» αποδεκτά ως μέσο συναλλαγής, οπότε ανταλλαγής με άλλα αγαθά.

Περαιτέρω, εάν μία χώρα έχει υιοθετήσει το κανόνα του χρυσού, τότε ο αριθμός των νομισμάτων που θέτει σε κυκλοφορία και ο οποίος αντιστοιχεί στις ποσότητες χρυσού που κατέχει, μπορεί να αυξηθεί είτε μέσω αγορών χρυσού από άλλες χώρες, είτε με τη βοήθεια της εξόρυξης. Τα κράτη που έχουν ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους, όπως οι Η.Π.Α., χάνουν τελικά χρυσό - ενώ τα πλεονασματικά, όπως η Κίνα, κερδίζουν.

Επειδή τώρα οι παγκόσμιες ποσότητες χρυσού αυξάνονται ετήσια μόλις κατά 1,5%, οπότε και τα χρήματα που κυκλοφορούν, εάν αποδεχθούμε έναν ανάλογο ρυθμό ανάπτυξης, ο οποίος φαίνεται πως μπορεί να θεωρηθεί «αειφόρος» (δεν καταναλώνεται υπερβολική ενέργεια, δεν καταστρέφεται το περιβάλλον εις βάρος των επομένων γενεών κοκ.), τότε δεν δημιουργείται πρόβλημα μειωμένης ρευστότητας.

Ακόμη όμως και να δημιουργούταν, η αύξηση της ποσότητας των χρημάτων που κυκλοφορούν δεν θα εμποδιζόταν από τις περιορισμένες ποσότητες χρυσού - επειδή θα μπορούσε να καθοριστεί μία νέα, υψηλότερη ισοτιμία του χρυσού, οπότε να αυξηθούν οι ποσότητες χρημάτων...

Όλοι αυτοί λοιπόν που θεωρούν πως η βασική αιτία της Μεγάλης Ύφεσης του 1929 ήταν η σύνδεση των νομισμάτων με το χρυσό, άρα ο κανόνας, διαπράττουν ένα μεγάλο σφάλμα - αφού η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να προβεί σε αύξηση της τιμής του, οπότε θα είχε τη δυνατότητα να θέσει σε κυκλοφορία περισσότερα χαρτονομίσματα.

Βέβαια, για πολλούς δεν επρόκειτο για λάθος, αλλά για σκοπιμότητα εκ μέρους του καρτέλ των τραπεζών, οι οποίες ελέγχουν τη Fed - επειδή γνώριζαν και γνωρίζουν ότι, ο κανόνας του χρυσού είναι εναντίον των συμφερόντων τους.

Με απλά λόγια και χωρίς να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες, ο κανόνας του χρυσού δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο χρηματοπιστωτικό τομέα - στους τοκογλύφους δηλαδή, οι οποίοι δεν μπορούν να κερδοσκοπήσουν εις βάρος των υπολοίπων, εκδίδοντας χρήματα από το πουθενά και χωρίς αντίκρισμα.

Η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού

Η ιστορία του πρώτου, καθώς επίσης του δεύτερου παγκόσμιου συναλλαγματικού πολέμου τεκμηριώνει το ότι, ο κανόνας του χρυσού επιβιώνει μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή, όπου ένα κράτος υπερχρεώνεται μαζικά - με αποτέλεσμα να πιέζεται σε τέτοιο βαθμό οικονομικά, ώστε να εγκαταλείπει τον κανόνα του χρυσού, κυρίως για να υποτιμήσει το νόμισμα του.

Με τον τρόπο αυτό ελπίζει πως θα ωφεληθεί από το συγκεκριμένο μονομερές πλεονέκτημα του, απέναντι στα υπόλοιπα κράτη - αυξάνοντας τις εξαγωγές και μειώνοντας τις εισαγωγές του (μερκαντιλισμός), καθώς επίσης καθιστώντας φθηνότερες τις πάσης φύσεως υπηρεσίες του, όπως είναι ο τουρισμός.

Στο γράφημα που ακολουθεί, φαίνεται η έξοδος ορισμένων κρατών από τον κανόνα του χρυσού μεταξύ των ετών 1925 και 1940 (με τα μικρά τρίγωνα), καθώς επίσης η διαμόρφωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος σε δολάρια του 1999, με τις αντίστοιχες καμπύλες.

Για να μπορέσει λοιπόν να αποφευχθεί η μονομερής έξοδος ενός κράτους, εάν αποφασιζόταν η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού σε παγκόσμιο επίπεδο, θα μπορούσε κανείς να υιοθετήσει ένα παγκόσμιο νόμισμα, καλυμμένο με χρυσό - όπως το Bancor, το οποίο είχε προτείνει ο Keynes, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης του Bretton Woods.

Το νόμισμα αυτό δεν θα μπορούσε προφανώς να εκτυπώνεται σε ποσότητες κατά το δοκούν, όπως τα σημερινά χρήματα (Fiat money), οπότε θα ήταν πραγματικό χρήμα - με αντίκρισμα σε χρυσό. Σε μία τέτοια περίπτωση, όλα τα εθνικά νομίσματα θα ήταν συνδεδεμένα με το Bancor, ενώ θα χρησιμοποιούνταν μόνο στις εσωτερικές συναλλαγές των κρατών - με το Bancor να χρησιμοποιείται για τις διεθνείς.

Εάν τώρα υπήρχε ένας κατάλληλος διεθνής οργανισμός, με την έγκριση και μόνο του οποίου θα επιτρεπόταν σε ένα κράτος να υποτιμήσει το εθνικό του νόμισμα, τότε θα ήταν πλέον αδύνατος ένας συναλλαγματικός πόλεμος μεταξύ των κρατών - επίσης αδύνατοι θα ήταν πολλοί τοπικοί πόλεμοι, πόσο μάλλον ένας παγκόσμιος, λόγω της αδυναμίας χρηματοδότησης τους.

Στο σημείο αυτό οφείλουμε να υπενθυμίσουμε πως η κυριότερη αιτία, λόγω της οποίας οι Η.Π.Α. εγκατέλειψαν μονομερώς τον κανόνα του χρυσού το 1971, ήταν η χρηματοδότηση των πολέμων που διεξήγαγαν σε ολόκληρο τον πλανήτη - κάτι που συνεχίζουν να κάνουν, αφενός μεν εξακολουθώντας να υπερχρεώνονται, αφετέρου τυπώνοντας ανεύθυνα τεράστιες ποσότητες χρημάτων χωρίς αντίκρισμα, με τη βοήθεια της Fed.

Ολοκληρώνοντας, η υιοθέτηση του κανόνα του χρυσού δεν θα μπορούσε προφανώς να συμβεί, χωρίς να υπάρχει προηγουμένως μία λεπτομερής μελέτη - η οποία όμως είναι τόσο εφικτή, όσο και απαραίτητη για τη διαφύλαξη της ειρήνης στον πλανήτη.

Το γεγονός όμως, σύμφωνα με το οποίο οι ποσότητες του χρυσού κατευθύνονται στις χώρες που παράγουν προϊόντα, διαθέτοντας μία λειτουργική, πραγματική οικονομία (όπως η Κίνα σήμερα), τοποθετεί αυτόματα στο αντίπαλο στρατόπεδο το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα - τους τοκογλύφους ουσιαστικά οι οποίοι, υπό την αιγίδα της Fed και εις βάρος της πραγματικής οικονομίας, κερδίζουν τεράστια ποσά.

Επομένως, είναι πολύ δύσκολο να συμβεί, αφού η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. κάνει ότι μπορεί για να το αποφύγει – ενώ συνεχίζει να επεμβαίνει στις αγορές, τυπώνοντας μαζικά χρήματα και στηρίζοντας το αμερικανικό χρηματιστήριο, μεταξύ άλλων λόγω της τεράστιας εξάρτησης πλέον των συνταξιοδοτικών ταμείων  από αυτό (γράφημα).

Στο προηγούμενο γράφημα φαίνεται ο τρόπος που επενδύουν τα συνταξιοδοτικά ταμεία σε διάφορες χώρες (μετοχές, ομόλογα, μετρητά και ρεζέρβες, άλλα), με σύγκριση των ετών 2012 και 2005. Το ύψος της έκθεσης των αμερικανικών συνταξιοδοτικών ταμείων (50%), του πυρήνα δηλαδή του κοινωνικού κράτους των Η.Π.Α. είναι τόσο μεγάλο, ώστε σχεδόν αποκλείει τη μη στήριξη της Wall Street από τη Fed.

Η ισοτιμία δολαρίου και χρυσού

Με κριτήριο τις ποσότητες χρυσού που διαθέτουν σήμερα οι Η.Π.Α. (αν είναι πραγματικές), εάν αποφάσιζε κανείς μία μερική κάλυψη των κυκλοφορούντων δολαρίων με χρυσό, της τάξης του 40%, τότε η ισοτιμία του θα καθοριζόταν στα 3.500 $ ανά ουγγιά, σύμφωνα με μελέτες (Rickard).

Ενδεχομένως βέβαια η κάλυψη θα έπρεπε να είναι υψηλότερη από το 40%, λόγω της απώλειας της εμπιστοσύνης των ανθρώπων απέναντι στο δολάριο - ακριβώς επειδή έχουν «εκτυπωθεί» τεράστιες ποσότητες.

Εάν τώρα αποφασιζόταν η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού σε παγκόσμιο επίπεδο, η ισοτιμία, με κάλυψη 40%, θα έπρεπε να είναι πολύ υψηλότερη, της τάξης των 7.500 5 - αφού θα συμπεριλαμβανόταν μεγάλες οικονομίες, οι οποίες διαθέτουν τεράστιες ποσότητες χάρτινων, χωρίς αντίκρισμα χρημάτων, με μικρά αποθέματα χρυσού, όπως η Κίνα.

Φυσικά αρκετοί θεωρούν υπερβολική την παραπάνω τιμή. Είναι όμως ρεαλιστική, οπότε θα συμβεί κάποια στιγμή - ενώ απλά δεν συνειδητοποιείται ακόμη από τις αγορές, τις κεντρικές τράπεζες και ορισμένους οικονομολόγους.

Ολοκληρώνοντας, η απλή ανακοίνωση της πρόθεσης επιστροφής στον κανόνα του χρυσού, θα μπορούσε να έχει ένα θετικό, σταθεροποιητικό αποτέλεσμα για την παγκόσμια οικονομία - επειδή οι αγορές θα άρχιζαν να συμπεριλαμβάνουν στις «κινήσεις» τους τη μελλοντική σταθερότητα, όπως ακριβώς συνέβη με την ανακοίνωση της ίδρυσης της Ευρωζώνης, πολλά χρόνια προτού γίνει πραγματικότητα.

Επιμύθιο

Τυχόν επιστροφή στον κανόνα του χρυσού σε παγκόσμιο επίπεδο, θα είχε σαν αποτέλεσμα τη διοχέτευση της ενέργειας, καθώς επίσης της δημιουργικότητας των ανθρώπων στην πραγματική οικονομία - στην τεχνολογική εξέλιξη, στην αύξηση της παραγωγικότητας, καθώς επίσης σε άλλους νεωτεριστικούς τομείς.

Η ληστεία δε των μαζών, του 99% των ανθρώπων από το 1%, μέσω της χειραγώγησης των αγορών με τη βοήθεια των χρημάτων χωρίς αντίκρισμα (Fiat money), θα σταματούσε εντελώς - ενώ τη θέση της σημερινής παραγωγής χάρτινου, ανύπαρκτου ουσιαστικά πλούτου, θα έπαιρνε η παγκόσμια ανάπτυξη, μέσω της δημιουργίας πραγματικού πλούτου.

Τέλος, θα σταματούσε η κλιμάκωση της ανεργίας, καθώς επίσης η ερήμωση της βιομηχανίας πολλών χωρών, η αναδιανομή των εισοδημάτων θα ήταν δικαιότερη, πόλεμοι θα ήταν αδύνατον να διεξαχθούν, ενώ κανένας δεν θα μπορούσε να «ληστέψει» τους εργαζομένους - με τη βοήθεια του πληθωρισμού, των τραπεζικών δανείων ή των χρηματιστηριακών αγορών.

*Senior Analyst (finance & markets)

Πηγή:http://www.analyst.gr/2014/08/18/o-kanonas-tou-xrysou/

Σημείωση ιστολογίου: Σχετικά με το θέμα βλέπε και "Το τραπεζικό καρτέλ και ο χρυσός"