Μπορεί να υπάρξει Σχέδιο Β για την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Toυ Δημήτρη Καζάκη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μετεξελίσσεται ανοιχτά σε νέο Ράιχ. Ενώ η ευρωζώνη ακολουθεί με μαθηματική ακρίβεια την πορεία κατάρρευσης όλων νομισματικών ενώσεων στην ιστορία της Ευρώπης και παγκόσμια. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν πάντα μαθητευόμενοι μάγοι που νομίζουν ότι μπορούν να αποφύγουν την αναπόφευκτη κατάρρευση με κάποιο Σχέδιο Β. Όπλο τους η διακονία της άγνοιας, της ανοησίας και της διατεταγμένης σκοπιμότητας που διακρίνει σήμερα την Ευρωπαϊκή Αριστερά.

Ένας απ' αυτούς τους μαθητευόμενους μάγους είναι ο Όσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος γράφοντας στο Socialist Project (22/9/2015) ανακάλυψε το ματζούνι δια πάσα νόσο της ΕΕ. Ω, ναι! Υπάρχει Σχέδιο Β για την ΕΕ. Είναι αλήθεια! Το ανακάλυψε ο κ. Λαφοντέν. Επομένως προς τι ο οδυρμός; Προς τι οι αγώνες ενάντια στην ΕΕ και τη νομισματική ένωση; Τα κεφάλια μέσα. Υπάρχει Σχέδιο Β!

Για να το δούμε. Ο κ. Λαφοντέν βγάζει το εξής συμπέρασμα από την κατάληξη της λεγόμενης αντιμνημονιακής κυβέρνησης Τσίπρα: 

"Έχουμε μάθει ένα πράγμα: όσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία ισχυρίζεται ότι είναι ανεξάρτητη και απολιτική, μπορεί να κλείσει την κάνουλα του χρήματος σε μια αριστερή κυβέρνηση, μια πολιτική που είναι προσανατολισμένη προς τις δημοκρατικές και κοινωνικές αρχές είναι αδύνατη."

Ειλικρινά, οφείλουμε όλοι μαζί να προσκυνήσουμε την οξυδέρκεια του κ. Λαφοντέν. Αντιλήφθηκε επιτέλους αυτό που είναι γνωστό από την εποχή της ίδρυσης της πρώτης κεντρική τράπεζα παγκόσμια, της Τράπεζας της Αγγλίας το 1694. Όποιος ελέγχει το εκδοτικό δικαίωμα, δηλαδή την δημιουργία και παροχή χρήματος σε μια οικονομία, ελέγχει σχεδόν απόλυτα την οικονομία.

Το βασικό αυτό ερώτημα - ποιός οφείλει να κατέχει το εκδοτικό δικαίωμα - απασχόλησε από την εποχή της αρχαιότητας. Ο Αριστοτέλης ξεχώριζε το "χρήμα" από το "νόμισμα". To χρήμα εμπεριείχε τον αποθησαυρισμό και την τοκοφορία, που ο Αριστοτέλης θεωρούσε παρά φύσιν. Ενώ το νόμισμα είναι προϊόν του νόμου, δηλαδή της πολιτείας με σκοπό να λειτουργήσει ως ενδιάμεσο στις συναλλαγές με σκοπό τη δικαιοσύνη. Με το νόμισμα στα χέρια του νόμου και της πολιτείας, ο Αριστοτέλης πίστευε ότι μπορεί να καταπολεμηθεί η μετατροπή του χρήματος από μέσο σε αυτοσκοπό (τοκογλυφία, αισχροκέρδια).

Με την ανατολή των αγώνων για τη δημοκρατία μια πλειάδα επιφανών στοχαστών συνέδεσε οργανικά τη δικαιοσύνη στην οικονομία με το εκδοτικό δικαίωμα στα χέρια του κράτους. Ο κατάλογος των ονομάτων τους, με την πάροδο των αιώνων, περιλαμβάνει τους John Locke, Benjamin Franklin, George Berkeley, Σαρλ ντε Μοντεσκιέ, Thomas Paine, Τόμας Τζέφερσον και μεγαλύτερη φυσιογνωμία της κλασσικής πολιτικής οικονομίας, ο Ντέιβιντ Ρικάρντο. Όλοι τους ήξεραν πώς αν η έκδοση του νομίσματος δεν ανήκει στο κράτος, μαζί με την κεντρική τράπεζα, τότε ολόκληρη η οικονομία θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο του πιο ισχυρού καρτέλ, του ιδιωτικού τραπεζικού καρτέλ.

Ήταν με το νόμο Free Coinage Act του 1666,που τοποθετήθηκε ο έλεγχος της προσφοράς χρήματος σε χέρια ιδιωτών, ενώ η ίδρυση της ιδιωτικής Τράπεζας της Αγγλίας το 1694, για πρώτη φορά το κράτος επίσημα παραιτήθηκε από το εκδοτικό δικαίωμα και το νομισματικό έλεγχο, όχι μόνο της κεντρικής τράπεζας αλλά και των ιδιωτικών τραπεζικών συμφερόντων πίσω από αυτή. Οι αιώνες που ακολούθησαν απέδειξαν ότι ο ιδιωτικός έλεγχος έκδοσης χρήματος, είναι συνυφασμένος με τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά κραχ, που έγιναν πλέον ενδημικά στην οικονομία.

Για παράδειγμα, ένας από τους πιο επιφανείς ιστορικούς των νομισματικών συστημάτων, ο Αλεξάντερ Ντελ Μαρ (The history of monetary systems, 1895) διαπιστώνει ότι ο νόμος English Free Coinage Act του 1666 εγκαινίασε μια σειρά εμπορικών πανικών και καταστροφών που ως εκείνη την εποχή ήταν εντελώς άγνωστοι. Κι ότι μεταξύ 1694, έτος ίδρυσης της ιδιωτικής Τράπεζας της Αγγλίας, έως και το 1890 δεν πέρασε εικοσιπενταετία χωρίς τουλάχιστον μια χρηματοπιστωτική κατάρρευση στην Αγγλία.

Το ίδιο φαινόμενο είχαμε και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντρο Γουίλσον, που το 1913 υπέγραψε την ίδρυση της Federal Reserve και έτσι παρέδωσε επίσημα ολόκληρη την οικονομία σ' ένα καρτέλ ιδιωτικών τραπεζών, έγραφε μετά την λήξη της θητείας του: 

"To μεγάλο μονοπώλιο στη χώρα αυτή είναι το μονοπώλιο των μεγάλων πιστώσεων... Ένα μεγάλο βιομηχανικό έθνος ελέγχεται από το σύστημα της πίστωσης. Το πιστωτικό σύστημά μας συγκεντρώνεται σε ιδιώτες. Η ανάπτυξη του έθνους, ως εκ τούτου, και όλες οι δραστηριότητές μας είναι στα χέρια λίγων ανδρών οι οποίοι, ακόμη και όταν η δράση τους είναι ειλικρινής και προορίζεται για το δημόσιο συμφέρον, είναι κατ 'ανάγκην συγκεντρωμένες στις μεγάλες επιχειρήσεις όπου τα δικά τους χρήματα εμπλέκονται και οι οποίοι κατ 'ανάγκην, από τον ίδιο τον λόγο των δικών τους περιορισμών, παγώνουν, περιορίζουν και καταστρέφουν την πραγματική οικονομική ελευθερία." (The New Freedom, 1919, σ. 185)

Η δημοκρατία από την απαρχή της συνδεόταν οργανικά με την έκδοση του νομίσματος από το κράτος και τον κρατικό έλεγχο ολόκληρου του πιστωτικού συστήματος. Αντίθετα, το εκδοτικό δικαίωμα και η κεντρική τράπεζα σε ιδιώτες ισοδυναμούσε με εξαγορά του κράτους από το πιο αδίστακτο καρτέλ ιδιωτικών συμφερόντων. Η εξαγορά αυτή ανέκαθεν συνοδευόταν με έκθεση της οικονομίας, αλλά και της κοινωνίας στα πιο βίαια χρηματοπιστωτικά κραχ, λόγω πρωτίστως της αχαλίνωτης κερδοσκοπίας με το χρέος.

Επομένως, αυτό που συμβαίνει σήμερα με το ευρώ και την ΕΚΤ, δεν είναι πάρα κάτι το απολύτως αναμενόμενο. Τουλάχιστον για όποιον γνωρίζει την ιστορία των νομισματικών συστημάτων.

Και πώς σκέφτεται να αντιμετωπίσει ο Λαφοντέν το πρόβλημα του εκδοτικού δικαιώματος που κατέχει στην ευρωζώνη ο κ. Ντράγκι; Πάντως όχι με εθνικό κρατικό νόμισμα. Για κάποιον περίεργο λόγο, η μοναδική λύση που από την εποχή του Αριστοτέλη θεωρείται ως αφετηρία για την αντιμετώπιση του αισχροκέρδιας και της τοκογλυφίας με το χρήμα, ο Λαφοντέν το προσπερνά σαν κάτι το ασήμαντο και δευτερεύον. Φτάνει μάλιστα να το ταυτίζει με την εθνικιστική ακροδεξιά.

Το ενοχλητικό με τον Λαφοντέν και όσους σκέφτονται σαν κι αυτόν δεν είναι μόνο ότι πετούν στα σκουπίδια δυό και πλέον αιώνες κοινωνικών και πολιτικών αγώνων για τη δημοκρατία, που συνδέθηκαν οργανικά με τη δημιουργία εθνικού κρατικού νομίσματος. Το θράσος τους είναι τέτοιο που δεν έχουν κανένα πρόβλημα να κατατάξουν τον ίδιο τον Μαρξ στην εθνικιστική ακροδεξιά γιατί ήδη από το 1848 διεκδικούσε: 

"Μια κρατική τράπεζα, της οποίας το χαρτονόμισμα θα είναι νόμιμο χρήμα, θα αντικαταστήσει όλες τις ιδιωτικές τράπεζες. Το μέτρο αυτό θα επιτρέψει να ρυθμιστεί το πιστωτικό σύστημα προς το συμφέρον του λαού στο σύνολό του, και ως εκ τούτου θα υπονομεύσει την κυριαρχία των μεγιστάνων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Περαιτέρω, με τη σταδιακή υποκατάσταση του χρυσού και ασημένιου νομίσματος με χαρτονόμισμα, το καθολικό μέσο ανταλλαγής (αυτή η απαραίτητη προϋπόθεση του αστικού εμπορίου και των συναλλαγών) θα φθηνύνει, ενώ ο χρυσός και το ασήμι θα απελευθερωθεί για χρήση στο εξωτερικό εμπόριο." (Αιτήματα του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Γερμανίας, Μάρτιος 1848)

Και ορίστε τι προτείνει ο Λαφοντέν ως Σχέδιο Β, αντί του ευρώ: 

"Απευθύνω έκκληση για επιστροφή σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ), λαμβάνοντας υπόψη τις εμπειρίες που είχαμε με αυτό το σύστημα και βελτιώνοντας την κατασκευή του, προς το συμφέρον όλων των χωρών που συμμετέχουν. Το ΕΝΣ λειτούργησε για πολλά χρόνια, σίγουρα όχι χωρίς τριβές, αλλά καλύτερα από το ενιαίο νόμισμα."

Μάλιστα. Το ΕΝΣ ήταν η απάντηση της Γερμανίας και της Γαλλίας στην κατάρρευση του συστήματος Bretton Woods. H θέσπιση του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος (ΕΝΣ), βασιζόταν στις σταθερές, αλλά προσαρμόσιμες, συναλλαγματικές ισοτιμίες. Στο μηχανισμό συναλλάγματος συμμετέχουν τα νομίσματα όλων των κρατών μελών με εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η αρχή είναι η ακόλουθη: οι συναλλαγματικές ισοτιμίες βασίζονται σε κεντρικές τιμές που καθορίζονται σε συνάρτηση με το ECU(European Currency Unit), δηλαδή την Ευρωπαϊκή Λογιστική Μονάδα, η οποία αντιπροσωπεύει τον μέσο σταθμικό των συμμετεχόντων νομισμάτων. Από τις κεντρικές ισοτιμίες σε ECU υπολογίστηκε μια δέσμη διμερών ισοτιμιών και οι διακυμάνσεις μεταξύ των νομισμάτων δεν μπορούν να υπερβούν το περιθώριο του 2,25 % (με εξαίρεση την ιταλική λίρα για την οποία ίσχυσε περιθώριο 6 %) εκατέρωθεν των διμερών αυτών ισοτιμιών.

Το ΕΝΣ ανήγαγε ως κορυφαίο ζήτημα της οικονομικής πολιτικής κάθε κράτους την ουσιαστική μείωση της μεταβλητότητας των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αυτό μπορούσε να κατορθωθεί με την σύγκλιση των νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών. Με τον τρόπο αυτό εισήχθησαν στις χώρες της ΕΟΚ οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της λιτότητας.

Τον Μάρτιο του 1983, ο Μιτεράν εγκαταλείπει ολοκληρωτικά το program commun και υιοθέτησε αυτό που έγινε γνωστό ως το Tournant de la rigueur, ή στροφή στην λιτότητα, δηλαδή μια σειρά πολιτικών με στόχο την προσαρμογή της Γαλλίας στις παγκοσμιοποιημένες αγορές, καθώς και τη διατήρηση του φράγκου Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ). Η κύρια προτεραιότητα ήταν η καταπολέμηση του πληθωρισμού: οι μισθοί αποσυνδέθηκαν από τις τιμές, οι φόροι αυξήθηκαν και οι επιδοτήσεις σε κρατικές εταιρείες κόπηκαν.

Το ΕΝΣ έφερε τη λιτότητα σ' όλες τις χώρες που είχαν ενταχθεί σ' αυτό. Η μόνη λειτουργία του ΕΝΣ ήταν να προετοιμάσει την σύγκλιση των οικονομικών πολιτικών με όρους ανοίγματος των συνόρων και των αγορών, ώστε να δημιουργεί η Οικονομική και Νομισματική Ένωση με την εισαγωγή του ευρώ. Σε τίποτε άλλο δεν βοήθησε. Ούτε καν στην σταθεροποίηση των ισοτιμιών.

Η Βρετανία εισήλθε στον ΕΜΣ το 1990, καθώς ελευθερωνόταν η κίνηση του κεφαλαίου. Το σύστημα αυτό των σταθερών ισοτιμιών, καθώς και η ελευθερία κίνησης του κεφαλαίου, αποδείχθηκε εκρηκτικό μίγμα. Διευκόλυνε εξαιρετικά την κερδοσκοπία σε βάρος των νομισμάτων. Έτσι την 13η του Σεπτεμβρίου 1992 η Ιταλία αποφάσισε να υποτιμήσει ιταλική λιρέτα κατά 7% και στις 17 αναγκάζεται να εγκαταλείψει το ΕΝΣ. Η Βρετανία άφησε δραματικά τον ΕΝΣ στις 16 Σεπτεμβρίου 1992 (ημέρα που έγινε γνωστή ως Μαύρη Τετάρτη), επειδή δεν ήταν πλέον δυνατόν να κρατήσει τη το νόμισμά της εντός του εύρους διακύμανσης.

Από που λοιπόν προκύπτει ότι η επιστροφή στο ΕΝΣ αποτελεί καλύτερη λύση από το ευρώ; Πότε και ποιό διεθνές σύστημα σταθερών ισοτιμιών επιβίωσε; Γιατί ο Λαφοντέν δεν αντιλαμβάνεται το αυτονόητο; Αυτό που ίσχυσε επί αιώνες. Η μόνη διέξοδος από τα χρεοκοπημένα συστήματα σταθερών ισοτιμιών και κοινών νομισμάτων, δεν είναι άλλη παρά η εισαγωγή εθνικού κρατικού νομίσματος.

Άλλωστε μόνο υπό καθεστώς εθνικού κρατικού νομίσματος μπορεί να υπάρξει δημοκρατία και να ακολουθηθούν ριζικά διαφορετικές πολιτικές με γνώμονα τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών. Όσο η παρέα του Λαφοντέν δεν αντιλαμβάνεται τα αυτονόητα, τότε είναι καταδικασμένη να επινοεί ευφάνταστα Σχέδια Β, μόνο και μόνο για να γίνεται περίγελος, ή για να λειτουργεί σαν βιτρίνα των πιο ασύδοτων κερδοσκόπων. Ας μην ξεχνάμε ότι ο μεγάλος κερδισμένος του ΕΝΣ ήταν ο Σόρος που κατόρθωσε να το γονατίσει και να εξαναγκάσει τη βρετανική λίρα να το εγκαταλείψει.

Πηγή:http://dimitriskazakis.blogspot.gr/2015/09/blog-post_25.html

[Οι υπογραμμίσεις δικές μου]

Διαβάστε σχετικά:
"Σχέδιο Β για την Ευρώπη των Βαρουφάκη, Κωνσταντοπούλου, Μελανσόν, Λαφοντέν και Φασίνα με άρωμα Σόρος "

Δείτε επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον video με τίτλο The Money Masters 

...//...

Σημείωση ιστολογίου: Ολόκληρο το άρθρο του Oskar Lafontaine :

Let’s Develop a Plan B for Europe!

Oskar Lafontaine*

Many in Europe had put great hopes in the election of Alexis Tsipras as Greek Prime Minister. When, after long and exhausting negotiations, the Syriza leader signed the European diktat, the disappointment was great. It would be unjust and presumptuous to want to give moral lessons to Alexis Tsipras and Syriza. After these experiences for the European left, it would be better to reflect on the conditions in which a democratic and social politics (and thus a left politics) is possible in Europe. We have learned one thing: while the European Central Bank, which claims to be independent and apolitical, can turn off the financial tap to a left government, a politics that is oriented toward democratic and social principles is impossible.

The old investment banker Mario Draghi is neither independent nor apolitical. He was with Goldman Sachs when this Wall Street bank aided the Greek government to distort its spreadsheets. And this is how it was able to enter the Euro.

In the past few months, many discussions have been held to try to work out if the drachma should have been reintroduced. But that led to nothing, and to reduce the debate to this question is a bad option. Not only in Greece, but in the whole South of Europe, youth unemployment is indecently high, and deindustrialization affects many countries in the Eurozone. A Europe in which the youth have no future is at risk of collapse and could fall prey to the forces of a resurgent nationalist extreme right.

Return to EMS

This is why the question for us cannot be, “The drachma or the euro?” Instead the left must decide if it will continue to defend the maintenance of the euro despite catastrophic social consequences, or if it will apply itself to a progressive transformation toward a flexible European monetary system.

For my part, I plead for a return to a European Monetary System (EMS), taking into account the experiences that we have had with this system and ameliorating its construction in the interests of all the participating countries. The EMS functioned for many years, certainly not without frictions, but better than the single currency.

Despite inevitable tensions, it continually permitted compromises that served to re-establish the equilibrium between different rates of economic development. Since the central banks of the member countries were required, and unfortunately only for a curtailed period, to stabilize the course of changes between the partners of the EMS.

But in the euro, the Spanish, Greek or Irish workers and retirees are alone in bearing the brunt of the internal devaluations through lowering of their salaries and their pensions, and the augmentation of their taxes. In contrast to the euro, the EMS favoured, and this is what counts, the cooperation between the people of Europe.

The successive re-evaluations and devaluations prevented too large of a gap between the economies of the European countries from emerging. The dominance of the Bundesbank has certainly always been a large problem, but this was incomparably less than the current tutelage exercised by the economy and government of Merkel, Schäuble and Gabriel toward the rest of Europe.

It is now only a question of time until a government in Italy, for example, recognizes that it cannot for much longer participate in the rampant de-industrialization of its country.

Necessity of Decentralization

In this context, in particular on the German left, an error of structural thinking has appeared that leads the debate on the future of Europe in a bad direction. Every demand to re-transfer a particular European authority to a national level is accused of nationalism or hostility to Europe. With such commentaries, the big media corporations chime in, in the interests of the large corporations and German banks, with musical accompaniment. And much of the left falls into the trap.

Already in 1976, the master of this ideology, Friedrich August von Hayek, demonstrated in a seminal article that the transfer of authority to the international level clears open the way for neoliberalism. And this is why the Europe of the free market and of non-regulated exchange of capital is never a left project. And since the European Commission and European Parliament are at the beck and call of the economic lobby, a new transfer of authority toward the European level signifies the deconstruction of the democratic and social state.

This – and in saying this I make a self-criticism, because, as a convinced European, I had long supported the politics of a growing transfer of tasks toward the European level – we should have been able to understand before. It is regrettable that the influential German philosopher Jürgen Habermas, and many political figures and economists having participated in these discussions continue to stick to this path, even while from one year to the next it seems more and more to lead to error and set the people of Europe against each other.

Thomas Mann dreamed of a European Germany: his wish has turned into its opposite. Today we have a German Europe. Democracy and decentralization are mutually conditioning. The larger a unity, the more opaque it is, the more removed it is, the less controllable it is.

What can be managed at a lower level, that of the level of the commune (local government), should be managed there, at the level of the canton, of the region, at the national level and that of the EU or the UN, it is necessary to hold to the same principle. One should not transfer to a higher level those things that can better manage themselves. The examples of bad transfers are now standard fare. We do not need those casinos of speculators who act globally, but instead savings banks that can still be controlled.

The banks of the Länder, who at the beginning were regulated with severity, have for a long time satisfied great financial interests. We don't need energy giants acting across all of Europe with their large power stations and their grids, but instead city technical services and renewable energies and local storage capacities.

The national issuing banks have been put under pressure in a situation where exchange of capital is deregulated and where the door is wide open to global speculation. The issuing banks should once again do what they were initially founded for: financing states.

The passage to a renewed European Monetary System should be done step by step. When the drachma is reintroduced, for example – and this would be the first step – the ECB should support its course. Perhaps the Greek government should have encouraged Schäuble to develop his project of temporary exclusion of Greece from the Eurozone. He promised a restructure of the debts and human and technical support for the development of growth.

Develop a Plan B

If this offer had been sincere and if monetary support from the ECB had been agreed, then all the catastrophic scenarios developed by the partisans of the euro against the return of the drachma would have lost all foundation. Then Greece would have been able to, like Denmark with its krone, participate in the existing mechanism of the exchange rate (EMS II).

It is striking to see the degree to which economists and monetary experts of international reputation coming from conservative milieus and from the liberal left have recommended a Greek exit from the euro system. The courageous Greek finance minister Yanis Varoufakis, who already met with difficulties with his European counterparts because he truly made himself heard in political economy, had projected a scenario for returning to the drachma.

He wanted a plan B in case Draghi cut them off, thus using the “nuclear option,” as the specialists say. Effectively the ex-investment banker did make use of this weapon. With Schäuble, he is the real thug of the eurozone. From the moment Syriza arrived in power in Athens, he used the torture instruments of the European Central Bank to force Tsipras to his knees.

It is now necessary for the European left to develop a Plan B for the case where a member party arrives in a comparable situation. It is necessary to transform the European mechanism to remove from the ECB, which has no democratic legitimacy, the power to render democracy ‘out of order’ with a simple press of the button. The progressive introduction of a renovated EMS opens the way to this. Even the German left should discover the trap of Angel Merkel's mantra of “If the euro dies, Europe is dead.”

This euro has become the instrument of domination of the German economy and of the German government over Europe. After the Greek experiences, a left that wants a democratic and social Europe must modify its European politics and set out upon new paths. 

*Oskar Lafontaine is a former co-chair of Germany's Die Linke (The Left). This article is reposted from Links International Journal of Socialist Renewal.