Στρατός εσωτερικής χρήσης μετά το Charlie Hebdo

Του Άρη Χατζηστεφάνου

Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχει πάντα μια συγκεκριμένη διαδικασία με την οποία η δημοκρατία (Republic) δίνει τη θέση της στη δικτατορία ή την αυτοκρατορία (Imperium). Είναι η στιγμή που οι στρατιωτικές δυνάμεις αναπτύσσονται στο εσωτερικό της χώρας την οποία έχουν ορκιστεί να προστατεύουν από εξωτερικούς εχθρούς.

Στην Ευρώπη η πρώτη τέτοια κίνηση έγινε το βράδυ της 10ης προ 11ης Ιανουαρίου του 49 π.Χ, όταν οι λεγεώνες του Ιούλιου Καίσαρα διέβηκαν τον ποταμό Ρουβίκωνα και κινήθηκαν προς τη Ρώμη. Παραβίασαν έτσι την αρχή που έλεγε ότι μόνο οι πραίτορες, που εκτελούσαν αστυνομικά καθήκοντα, είχαν το δικαίωμα να πλησιάζουν την πρωτεύουσα φέροντας οπλισμό.

Με αφορμή την τρομοκρατική επίθεση εναντίον του Σαρλί Εμπντό, η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς στρατιωτικές δυνάμεις σε ολόκληρη την Ευρώπη διαβαίνουν τον Ρουβίκωνα πραγματοποιώντας ένα σιωπηλό πραξικόπημα. Ακολουθώντας το παράδειγμα της τρομοκρατικής επίθεσης στο μαραθώνιο της Βοστόνης το 2013, που επέτρεψε στην αμερικανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση να θέσει σε εφαρμογή ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα για την ευκολότερη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων σε αστικά κέντρα αλλά και την ταχύτερη στρατιωτικοποιήση της αστυνομίας, η Ευρώπη γνωρίζει τη δική της Βοστόνη στο Παρίσι.

Η ανάπτυξη 10.000 στρατιωτών στη γαλλική πρωτεύουσα, με εντολή του προέδρου Ολάντ, αποτελεί ένα κομβικό σημείο, στην πορεία της αστικής δημοκρατίας σε ολόκληρη την Ήπειρο. Η εικόνα των πάνοπλων Γάλλων στρατιωτών που από τη μια μέρα στην άλλη σταμάτησαν να φρουρούν κτίρια γαλλικών συμφερόντων σε πρώην αποικίες τη Αφρικής και αναπτύχθηκαν γύρω από τον πύργο του Αίφελ, είναι ενδεικτική για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Το παράδειγμα της Γαλλίας ακολούθησε άμεσα το Βέλγιο, όπου εκατοντάδες μέλη των ειδικών δυνάμεων του στρατού αναπτύχθηκαν στις Βρυξέλλες για την φύλαξη κυβερνητικών κτιρίων, πρεσβειών και εβραϊκών συναγωγών. Παρόμοιες κινήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και στη Γερμανία, όπου η κυβέρνηση είχε τροποποιήσει σιωπηλά τη νομοθεσία ώστε να επιτρέπει την ανάπτυξη των ενόπλων δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας. Ήδη από τις 3 Ιουλίου του 2012 το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο είχε δώσει άδεια στις ένοπλες δυνάμεις να επιχειρούν και εντός των γερμανικών συνόρων. Ανατρέποντας προηγούμενες αποφάσεις οι δικαστές έκριναν ότι ο στρατός μπορεί να παρέμβει σε «εξαιρετικά σοβαρά περιστατικά» για να συνδράμει το έργο της αστυνομίας ή για να αντιμετωπίσει φυσικές καταστροφές. Το ιστορικό της σχετικής απόφασης ξεκινά το 2006 όταν η κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών και των πρασίνων προώθησε τη λεγόμενη Νομοθετική Πράξη για την Ασφάλεια των Αερομεταφορών, με την οποία έδινε το δικαίωμα στην πολεμική αεροπορία να καταρρίπτει αεροσκάφη που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο αεροπειρατών.

Με επίκεντρο πάντα τη Γαλλία οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιχειρούν τώρα να συντονίσουν τη δράση των μυστικών τους υπηρεσιών. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατες συναντήσεις για θέματα ασφαλείας, που πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες, συμμετείχε και ο Αμερικανός στρατηγός, Μάικλ Χάιντεν, πρώην διευθυντής της CIA και επικεφαλής της NSA. Ο Χάιντεν θεωρείται ένας από τους «αρχιτέκτονες» των παράνομων παρακολουθήσεων Αμερικανών πολιτών που πραγματοποιούσε η κυβέρνηση Μπους και συνέχισε ο Μπαρακ Ομπάμα.

Μια από τις νέες τάσεις που προωθείται από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι η δυνατότητα της αστυνομίας να αφαιρεί τα διαβατήρια πολιτών που θεωρούνται ύποπτοι για την τέλεση αξιόποινων πράξεων και τρομοκρατικών ενεργειών. Στις ΗΠΑ, όπου δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά σχετικές αποφάσεις, παρατηρείται το φαινόμενο τα νέα μέτρα να αποκτούν μια διευρυμένη ισχύ και να μην εφαρμόζονται αποκλειστικά σε άτομα που σχετίζονται με ισλαμική τρομοκρατία – όπως αρχικά διατείνονταν οι αρχές.

Μια από τις πρώτες αποφάσεις που ελήφθησαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα είναι υποχρεωμένες να διατηρούν αρχεία για τις κινήσεις των επιβατών τους για διάστημα πέντε χρόνων.

Η επίθεση στο Σαρλί Εμπντό ανατρέπει de facto πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που απαγόρευαν ρητά την παρακολούθηση και αποθήκευση προσωπικών πληροφοριών από χρήστες κινητής τηλεφωνίας και ιδιαίτερα δημοσιογράφους.

Η γαλλική πρόβα πραξικοπήματος πέρασε σε λίγα 24ωρα στην άλλη πλευρά της Μάγχης, καθώς η πάντα έτοιμη βρετανική κυβέρνηση έλαβε σειρά μέτρων για την ακόμη πιο ασφυκτική παρακολούθηση των πολιτών της. Η σημαντικότερη απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον αφορά την απαγόρευση της κρυπτογράφησης των μηνυμάτων στο Ιντερνετ, που θα επιτρέπει στις αρχές ασφαλείας να παρακολουθούν ευκολότερα τους πολίτες. Για μια ανεπτυγμένη κοινωνία, όπου το διαδίκτυο αποτελεί κομβικό σημείο για την επαγγελματική και προσωπική ζωή κάθε ανθρώπου, οι προτάσεις του Κάμερον, οι οποίες απειχούν ανάλογες σκέψεις του προέδρου Ομπάμα, ισοδυναμούν με το να ζεις σε ένα σπίτι με γυάλινους τείχους ή να έχεις έναν υπάλληλο της ασφάλειας να κάθεται συνεχώς στο σαλόνι σου. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι προτάσεις του Κάμερον θα καταστήσουν παράνομη τη χρήση ακόμη και εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα, όπως το Γουάτς Απ, που χρησιμοποιούν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Καθώς η κρυπτογραφία αναπτύσσεται και σε εφαρμογές που χρησιμοποιούνται καθημερινά από εκατομμύρια χρήστες του Ιντερνετ και κινητών τηλεφώνων σε όλο τον κόσμο, τα κράτη – μεγάλος αδερφός της Δύσης καλούνται να δημιουργήσουν μια κυβερνοασφάλεια δυο ταχυτήτων. Στόχος είναι να προστατεύουν τις επικοινωνίες του κράτους και των μεγάλων επιχειρήσεων ενώ ταυτόχρονα να καταργήσουν κάθε μορφή προσωπικού απορρήτου των πολιτών. Ακολουθώντας την κλασική γραμμή σκέψης κάθε δικτατορικού καθεστώτος που λέει ότι αν δεν έχεις κάτι να κρύψεις δεν έχεις τίποτα να φοβάσαι, τα καθεστώτα της Δύσης χρησιμοποιούν κάθε τρομοκρατική επίθεση σαν πρόσχημα για να επιβάλλουν τους νέους όρους του παιχνιδιού.

Εφημερίδα ΠΡΙΝ 24/1/2015